82
Rys. 10.1. Rozpuszczanie cukru w ■ (hydratacja cząsteczek)
Rys. 10.2. Rozpuszczanie soli NaCl (substancji jonowej) w wodzie
Przykłady substancji chemicznych będących elektrolitami i nieelektrolitami
ELEKTROLITY
NIEELEKTROLITY
chlorowodorowy HCI
siarkowy(VI) H2S04
octowy CH3COOH
sodu NaOH
wapnia Ca(OH)2
amonu (amoniak) NH3 • aq
chlorek amonu NH4CI
siarczan sodu Na2SOa
eter etylowy
chloroform czterochlorek węgla
CijHhOii
C2H5OH
CH3COCH3
(C2H5)20
c6h6
CHCb
CCU
CH4
Powstają dodatnio naładowane jony hydroniowe (oksoniowe) HjO* oraz ujemnie naładowane jony chlorkowe. Oba rodzaje jonów są solwatowane, czyli otaczane cząsteczkami rozpuszczalnika. Jednak substancje kowalencyjne mogą dysocjować w różnym stopniu. Np. kwas octwy CH3COOH jest w wodzie słabo zdysocjowany:
CH3COOH + H2O == CH3C00' + H30+
Również kwas fluorowodorowy HF jest w wodzie słabo zdysocjowany (1%), podczas gdy kwas solny HCI dysocjuje w 100%.
/ Dysociacie charakteryzują: stopień jonizacji elektrolitu, zwany też stopniem dysocja-cji, oraz stałaTównowagi reakcji dysocjacji^
Stopień dysocjacji elektrolitu a jest to stosunek liczby cząsteczek zdysocjowanych do ogólnej liczby wszystkich cząsteczek w roztworze. Wyrażamy go w postaci liczby ułamkowej lub w procentach.
Stopień dysocjacji zależy od rodzaju i stężenia substancji rozpuszczonej, od rodzaju rozpuszczalnika oraz temperatury.