s 122 123

ROZDZIAŁ 4

122

Oprócz kontroli planowanych dyrektor może zarządzić przeprowadzi-nie kontroli doraźnej w przypadku stwierdzonych lub zgłoszonych niepra widłowości. Kontrola może być również przeprowadzona na polecenie ku ratora oświaty.

Rozbudowany system środków, jakimi dysponują organy sprawujące nadzór pedagogiczny, o zróżnicowanej dolegliwości i możliwości kierowa nia ich zarówno do organów prowadzących szkoły i placówki, jak i do dy rektorów szkół i placówek, jest gwarantem doskonalenia systemu oświaty, Warto zwrócić także uwagę na ogromne znaczenie procedur nadzorczych w dbałości o rozwój ucznia i rozwój zawodowy nauczycieli.

ORGANIZACJA SZKOŁY LUB PLACÓWKI OŚWIATOWEJ

Rola źródeł prawa wewnętrznego i aktów planowania w organizacji szkoły lub placówki oświatowej

Na pojęcie „organizacja” można patrzeć z wielu perspektyw. Jest to zjawisko szczególnie szeroko opisane w teorii organizacji i zarządzania, /.godnie z definicją zaczerpniętą z Encyklopedii organizacji i zarządzania: organizację można rozumieć jako jakąkolwiek wyodrębnioną z otoczenia i alość ludzkiego działania, mającą określoną strukturę skierowaną na osiąganie jakiegoś celu lub celów. Podstawowymi właściwościami każdej organizacji są:

•    celowość (istnienie celu lub celów do osiągnięcia),

•    złożoność z dających się określić części powiązanych ze sobą i z całością organizacji,

•    odrębność celów i struktury w stosunku do otoczenia”²¹⁵.

Organizację szkoły lub placówki można określić w dwóch ujęciach²¹⁶. Pierwsze to ujęcie rzeczowe. Według niego organizacja to „pewien rodzaj całości, ze względu na stosunek do niej jej własnych elementów, mianowicie taka całość, której wszystkie składniki współprzyczyniają się do powodzenia całości”²¹⁷. Organizację szkoły lub placówki w tym ujęciu można rozumieć jako struktury ludzkie wraz z przyjętymi zasadami, procedurami postępowania i organizacją miejsca, w którym one działają. Do struktur tych można zaliczyć w szczególności²¹⁸:

•    strukturę organizacyjną uczniów (klasy, organy samorządu uczniowskiego itp.),

²¹⁵    Encyklopedia organizacji i zarządzania PWE, red. L. Pasieczny, Warszawa 1981.

²¹⁶    J. Pielachowski, Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą, Poznań 2002, s. 34-35.

²¹⁷    T. Pszczoiowski, Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Wrocław 1978.

²¹⁸    J. Pielachowski, Organizacja..., s. 35.