ScannedImage 101

Tabu totemiczne 105

nej i sakralnej stronie życia Australijczyków. W przypatdku totemizmu rytualnego może się zdarzyć, a niekiedy nawet pożądane jest, by małżonkowie byli z tego samego totemu, dzieje się tak w wypadku totemizmów: lokalnego, poczęcia i urodzenia. Na terytorium każdego plemienia są święte miejsca, związane z przodkami totemicznymi Czasu Snu. Każdym z nich opiekuje się grupa inicjowanych mężczyzn, którzy mają do tego prawo i są odpowiedzialni za świętość, gdyż związani są z miejscem poprzez własne poczęcie czy urodzenie. Oni też są w posiadaniu odpowiednich ceremonii oddziaływających na ładunek sakralny miejsca i mających na celu rozmnożenie danego gatunku totemicznego (rytuały Inticziuma). Mit totemiczny wyjaśnia prawo grupy do danego centrum lokalnego. Miejsca te znajdują się w miejscach postoju, spotkania bądź odejścia bohaterów mitu — totemicznych herosów kulturowych, przodków Australijczyków. Koncepcja mitycznej ścieżki przodków djang szczególną rolę odgrywa w Australii Południowej i Terytorium Północnym. Na obszarze Kimberley, u Karadjeri, gdy czuringi i inne święte przedmioty są przechowywane lub używane, ich koniec zawsze powinien wskazywać drogę przodka. Kiedy tubylcy podążają w stronę swego świętego miejsca, to pomimo że świetnie znają teren i orientują się nawet na pozbawionej jakichkolwiek punktów orientacyjnych pustyni, zawsze „błądzą” wybierając drogę okrężną, gdyż jest to droga, którą odbył przodek. Ścieżki te są międzygrupowe a nawet międzyplemienne, łącząc odmienne grupy tubylców więzią o charakterze religijnym. Przykładem może tu być wędrówka w poszukiwaniu czerwonej ochry przez obszar północno-wschodni Australii Południowej. Jej celem są powstałe z krwi przodków złoża ochry w Parichilna i aby pokonać całą drogę przodków — mitycznych Emu i Psów Maletji, należy przejść ok. 500-600 km. Aby zebrać pełny cykl rytualny tych bohaterów i wysłuchać wszystkich mitów, trzeba by przejść przez tereny kilkunastu odrębnych plemion.

Ten grupowy aspekt drogi sprawia, że poszczególne klany i plemiona połączone są więzią kultu, że muszą sobie nawzajem „świadczyć usługi” w odgrywaniu wydarzeń mitycznych, rozmnażaniu gatunków zwierząt i roślin, czy zjawisk przyrody. Zdarza się, że ścieżki mitycznych herosów przecinają się, jeśli nie w czasie to w przestrzeni, i miejsca przecięcia są dobrze znane.

Tabu totemiczne

Tabu totemiczne jest to zakaz spożywania zwierzęcia totemicznego czy rośliny przez członków klanu wywodzącego się od danego zwierzęcia, ze względu na sakralny charakter zwierzęcia. Złamanie zakazu sprowadza śmierć. Wyjątkiem jest tu sytuacja tzw. święta rozmnożenia totemu Inticziuma, kiedy to każdy z członków klanu jest zobowiązany do zjadania swego totemu. Tabu może odnosić się do zabijania lub do spożywania zwierzęcia. Zakaz ten nie obowiązuje starców plemiennych. Oni bowiem otrzymując status religijny przechodzą do sfery sacrum i mogą jadać totemy na co dzień, podobnie jak mityczni przodkowie klanowi. Jak twierdzi Durkheim w ślad za Spencerem i Gillenem, pierwotnie totemy przekazywane były