s078 (2)

Uzdatnianie wody do picia

W pradawnej leśnej wiedzy wszystkie umiejętności są ze sobą powiązane. Nie można opanować jednej techniki bez uciekania się do innej. Tak jest również, kiedy chcemy napić się czystej wody. Jedynym pewnym sposobem uzdatniania wody jest dokładne jej przegotowanie. Żebyś mógł to uczynić, bardziej potrzebny będzie ci ogień niż odpowiednie naczynie. Dla kogoś, kto uczył się technik przetrwania i korzystał z nich, nie powinno to stanowić większego problemu, chociaż może zabrać trochę czasu. Natomiast ktoś. kto nie opanował dobrze tych umiejętności, może pożegnać się z przegotowaną wodą i musi podjąć ryzyko picia wody surowej. Niestety, życie w przyrodzie nie jest łatwe.

Dbałość o własne zdrowie jest dla nas czymś oczywistym. Mamy do swojej dyspozycji wykwalifikowanych lekarzy i skuteczne, szybko działające tabletki. Ale w buszu, kiedy jesteśmy z dala od tych dobrodziejstw, prosta infekcja może mieć fatalne skutki. Rozważ wszystkie konsekwencje wystąpienia zwykłej biegunki. Powoduje ona gwałtowne i niemiło objawiające się odwodnienie organizmu, pogarsza znacznie samopoczucie, obniża Twoje morale i zazwyczaj sprawia, że trudno Ci jest zachować dbałość o higienę osobistą. Żeby przeciwdziałać jej skutkom, musisz pić dużo czystej wody. Jeżeli nie masz jej pod dostatkiem, zaczynają się kłopoty. W takich warunkach wybrnięcie z tej sytuacji, a nawet w pewnych wypadkach zachowanie życia, może być bardzo trudne.

Istnieje wiele różnych rodzajów infekcji przenoszonych drogą wodną. Niektóre z nich mogą o wiele bardziej osłabić Twój organizm niż biegunka. Są takie, którym nie da się zapobiec stosując chemiczne środki do oczyszczania wody. Z tego powodu, żeby mieć czystą wodę, gotuj ją minimum pięć minut. Generalną zasadą jest utrzymanie wody w stanie wrzenia przez pięć minut plus dodatkowo minuta na każde trzysta metrów nad poziom morza. Istnieją dwa podstawowe typy pojemników przydatnych do oczyszczania wody przez gotowanie:

1.    Kociołki, które można umieścić bezpośrednio nad ogniem. Mogą one być wykonane z palnych materiałów pod warunkiem, że płomienie nie sięgają ponad lustro wody, która zapobiega ich przepaleniu.

2.    Garnce, w których można trzymać gorące płyny, ale które nie nadają się do gotowania nad ogniem. Można w nich jednak gotować wodę przy użyciu gorących kamieni. Jest to łatwy i skuteczny sposób gotowania, ale kamienie do tego celu należy wybierać z uwagą. Powinny mieć one odpowiednią wielkość oraz wagę i być zbierane z suchego podłoża (mokre kamienie lub takie, które leżały w korycie rzeki, zawierają wilgoć, która podgrzana może wytworzyć ciśnienie zdolne rozerwać je jak granat. Należy również unikać skał o szklistej strukturze, takich jak krzemień i obsydian, pod wpływem gorąca, na skutek powstałych w nich naprężeń, mogą one bowiem eksplodować). Podgrzewaj kamienie, aż staną się gorące. Zaimprowizowaną szczotką usuń z nich cały popiół (można też spłukać go szybko pozostałą wodą), a następnie przenieś je używając sporządzonych na poczekaniu szczypiec do garnca. Popiół może sprawić, że woda uzyska zbyt zasadowy odczyn.

Do gotowania z użyciem gorących kamieni możesz również wykorzystać zagłębienia w pniach drzew lub zrobić cygański kocioł - miskowate zagłębienie wykopane w gliniastym podłożu, wyłożone liśćmi nietrujących roślin. Ugotowana w nim woda może zawierać pewne zanieczyszczenia i ma obrzydliwy smak, jest to więc metoda stosowana tylko w ostateczności.

Filtrowanie wody. Jeżeli woda, którą udało Ci się zdobyć, zawiera osad, trzeba ją przefiltrować przed gotowaniem. Jest to stosunkowo prosty zabieg. Najprostszy filtr możesz wykonać ze spodni. Włóż jedną nogawkę spodni w dragą, dzięki czemu woda będzie się przesączała przez dwie warstwy materiału, i zawiąż na końcu supeł. Zawieś filtr nad naczyniem i zmocz materiał przed jego użyciem. Wlej do spodni brudną wodę, pozwól, żeby pierwsza jej porcja przepłynęła przez nie, zanim zaczniesz ją zbierać. Jeżeli pomimo kilkukrotnego przepuszczenia przez filtr woda nadal nie jest klarowna, wypełnij spodnie węglem drzewnym (nie popiołem).

Jeżeli nie chcesz zdejmować spodni, możesz wykonać filtr z kory brzozowej zwiniętej w stożek i wypełnionej węglem drzewnym i dokładnie rozdrobnionymi fragmentami nietrujących roślin. W dolnej części stożka zrób małe otworki.

Płcie

Kiedy już znajdziesz i oczyścisz wodę, nie pij jej zbyt szybko, jeżeli nie chcesz zachorować. Jest to szczególnie ważne, kiedy woda jest bardzo zimna i jej wypicie może spowodować wstrząs. Bardzo niebezpiecznie jest pić łapczywie lodowatą wodę, kiedy jest się rozgrzanym po intensywnym wysiłku fizycznym. Pij wtedy małymi łykami, żeby organizm miał czas przystosować się do niskiej temperatury, ale najlepiej zaparz kubek ciepłej herbaty.

* * *

Wiele razy musiałem zrezygnować z oczyszczania wody i jak do tej pory nie złapałem żadnej infekcji. Zdarzało się jednak, że nie mając właściwie żadnego powodu, poza być może przeczuciem, upierałem się, żeby to zrobić. Przede wszystkim zaufaj swojemu instynktowi, lecz jeśli masz wątpliwości, czy woda nadaje się do picia, przegotuj ją. W czasie jednej z wypraw, kiedy wędrowałem z dwoma posiadającymi duże doświadczenie terenowe kolegami, jeden z nich zapadł na lam-bliozę, chorobę, którą wywołuje wyjątkowo paskudny pierwotniak (odporny na działanie środków chemicznych do uzdatniania wody, lecz ginący w czasie jej gotowania). Wszyscy piliśmy wodę z tych samych miejsc i nie gotowaliśmy jej, on miał po prostu pecha. Wszyscy również cierpieliśmy idąc za nim z powodu jego infekcji, jednym z objawów tej uciążliwej i często groźnej choroby są bowiem okropne wzdęcia i wydalanie dużej ilości gazów. Miej jednak zasadę, żeby brać wodę z najczystszych spośród dostępnych Ci źródeł, uzdatniaj ją zawsze do picia i nie daj się zwieść, stwarzającym pozory bezpieczeństwa, krystalicznym i przejrzystym jej wyglądem.

79