skanowanie0001 (167)

MIEDŹ - WŁASNOŚCI I ZASTOSOWANIE

Rys. XIII.1. Mikrostruktura miedzi technicznie czystej. Wewnątrz ziaren miedzi prostoliniowe granice bliźniaków. Trawiono Mi !7Cu

• Miedź ma barwę czerwonawą, jest metalem bardzo miękkim, o niskiej wytrzymałości na rozciąganie, ale o bardzo dobrych własnościach plastycznych.

Czysta miedź w stanie wyżarzonym ma następujące własności mechaniczne:
wytrzymałość na rozciąganie	Rm « 220 ^1 ^2 240 N/mm^2,
granica plastyczności	25^250N/mm^3,
wydłużania	=40^260%,
przewężenie	Z -60 ^2 90%,
twardość BrineUa	ok. 33 HB.

•    Miedź ma wysokie przewodnictwo cieplne oraz wysokie przewodnictwo elektryczne.

•    Bardzo ważną własnością miedzi jest jej stosunkowo duża odporność na korozję - w wilgotnym powietrzu miedź pokrywa się warstewką zasadowego węglanu miedzi (patyną] chroniącą ją w pewnym stopniu przed dalszą korozją o ile tylko w atmosferze nie ma dwutlenku siarki.

•    Zastosowanie miedzi technicznie czystej zależy od ilości zawartych w niej zanieczyszczeń - do celów elektrotechnicznych konieczna jest miedź wysokiej czystości (maksymalna zawartość zanieczyszczeń 0.1%).

•    Stopy miedzi są po stalach i stopach lekkich najbardziej rozpowszechnionymi stopami technicznymi.

•    Mosiądzami nazywamy stopy miedzi, w których głównym składnikiem stopowym jest cynk.

•    Brązy są to stopy miedzi, w których głównym składnikiem stopowym jest jakiś inny poz< cynkiem pierwiastek - brązy cynowe, aluminiowe, niklowe, ołowiowe, manganowe, krzemowe i berylowe.

•    W pojęciu potocznym pod nazwą brązy rozumie się brązy cynowe.

• W zakresie praktycznie stosowanych stopów, tj. do ok. 45% Zn, występują dwie fazy:

a)    faza a - roztwór cynku w miedzi o sieci płaskocentrowanej układu regularnego (A1);

b)    faza p - roztwór stały na bazie fazy międzymetalicznej CuZn o sieci przestrzennie centrowanej układu regularnego (A2).

• Układ równowagi fazowej miedź-cynk pokazany jest na rys.

• Stosowane w technice mosiądze ze względu na swoją budowę dzieli się na:

a)    mosiądze a o jednorodnej strukturze roztworu stałego, zawierające do 39% Zn,

b)    mosiądze dwufazowe o strukturze będącej mieszaniną kryształów a i 0. zawierające 39-45% cynku.

Ze względu na technologię przeróbki dzieli się stopy Cu-Zn na:

a)    mosiądze przerabialne plastycznie,

b)    mosiądze odlewnicze.

1

Mosiądze

•    Stopy miedzi z cynkiem, zwane mosiądzami, należą do najbardziej rozpowszechnionych stopów miedzi.

2

   Zawartość cynku w praktycznie stosowanych mosiądzach nie przekracza 45%, gdyż stopy o wyższej zawartości cynku są bardzo kruche.