skanowanie0002 (168)

Rys. XIIł.4. Mosiądz jednofazowy zawierający około 10% 7x. Kryształy roztworu stałego ot^:r Cu(Zn} z licznymi /iarnami bliźniaczymi. Trawiono MiL7Cu

Rys. XI1IJ0. Mosiądz dwufazowy zawierający 4i)% Zn. Drobnoziarnista, nieregularna mieszanina faz: (x = Cu(Zn) i fi - CuZn. Jasne kryształy fazy (X. ciemne fazy p. Trawiono Mil7Cu

• Mosiądze przerabialne plastycznie na zimno mają strukturę roztworu stałego a.

-    Mosiądze CuZn5 i CuZnIO - duże przewodnictwo cieplne;

-    Mosiądz CuZn15 należy do grupy mosiądzów o zawartości 80 - 90% miedzi

noszących dawniej nazwę tombaków - wyroby jubilerskie i złotnicze.

-    Mosiądz CuZn30 i CuZn32 - szczególnie dobra plastyczność (z mosiądzu tego typu

wykonuje się łuski pocisków i dlatego nazwano go mosiądzem łuskowym).

•    Mosiądze do przeróbki plastycznej na gorąco to mosiądze dwufazowe o strukturze a + (3, np. mosiądz CuZn40.

•    Pręty o różnych przekrojach otrzymuje się na drodze wyciskania.

•    Obróbka mechaniczna mosiądzów dwufazowych jest ułatwiona, gdyż obecność fazy [ powoduje tworzenie się kruchego i łamliwego wióra.

•    Własności wytrzymałościowe mosiądzów można podwyższyć przez zgniot

•    Mosiądze odlewnicze - na odlewy stosuje się zwykle mosiądze dwufazowe.

•    Zawierają one m. in. ołów i krzem, które polepszają lejność, oraz aluminium, mangan i żelazo, które podwyższają własności mechaniczne.

•    Ważną cechą mosiądzów jest ich odporność na korozję atmosferyczną.

•    Spośród różnych rodzajów korozji jakim mosiądze podlegają, do najgroźniejszych można zaliczyć odcynkowanie i sezonowe pękanie.

•    Odcynkowanie zachodzi, gdy elementy mosiężne znajdują się w obecności niektórych elektrolitów, zwłaszcza zawierających jony chloru. Cynk i miedź przechodzą wówczas równocześnie do roztworu, z którego następnie wydziela się z powrotem miedź w postaci gąbczastej. Po dłuższym okresie znaczną część przekroju zajmuje gąbczasta miedź, podczas gdy cynk pozostaje w roztworze, co prowadzi w końcu do pęknięć. Niebezpiecznie, że przebieg korozji nie uwidacznia się na zewnątrz i elementy do momentu ich pęknięcia zachowują swój pierwotny kształt.

•    Pękaniu sezonowemu podlegają elementy posiadające wewnętrzne naprężenie rozciągające. Jeżeli takie wytwory znajdują się w atmosferze lekko korodującej, to ośrodek korozyjny działa głównie wzdłuż granic ziam osłabiając wytrzymałość materiału. Skłonność mosiądzów do sezonowego pękania można zmniejszyć przez wyżarzanie odprężające w temperaturach 200* 300°C.

Rys. Xlll.lt Pęknięcia wzdłuf granic ziaren pomiędzy cczkami siaki wykonanej z mosiądzu jednofazowego, spowodowane korozją naprężeniową. Próbka nietisw.-ona

Rys. XIU.9. To samo miejsce co na rys. XiU.K po wytrawieniu. Widoczne mocno odkształcone Obszą# materiału dookoła oczek siatki. Trawiono MU7Cu