skanowanie0004 (159)

opis choroby

kwiecień - czerwiec 2009

użyciu tego samego szczepu śmiertelność wzrosła do ponad 50% w przypadku, gdy do zakażenia użyto świń w pełni wrażliwych na zakażenie App. Obserwowane .różnice były wywołane prawdopodobnie tym, że zwierzęta były zakażone podklinicznie mało zjadliwymi szczepami App i w ten sposób chronione przez przeciwciała neutralizujące toksyny, wytwarzane przez ten drobnoustrój. Obecność aktywnych zakażeń innymi, współistniejącymi w danej populacji świń patogenami, np. Mycoplasma byopneumoniae w sposób wyraźny może zaostrzyć objawy kliniczne wywołane przez App.

Możliwości i ograniczenia w diagnostyce zakażeń App

W ocenie statusu zdrowia świń w danej fermie pod kątem zakażeń App należy brać pod uwagę historię zdrowia stada od momentu jego utworzenia, obraz kliniczny na przestrzeni dłuższego okresu czasu, wyniki badań sekcyjnych, poubojowych oraz hodowlanych w kierunku tego zarazka.

Pleuropneumonię świń w ostrej postaci można rozpoznać klinicznie stosunkowo łatwo, dysponując pewnym doświadczeniem. W postaci chronicznej choroby ważnym narzędziem diagnostycznym jest badanie anatomopatologiczne. Obecność twardych, wyniosłych nad powierzchnię płuc, wyraźnie odgraniczonych od tkanki zdrowej, ognisk ciemno-brunatnych pokrytych włóknikiem z jednoczesnym zapaleniem opłucnej i worka osierdziowego pozwala na jednoznaczne postawienie diagnozy. Badaniem hodowlanym łatwo izoluje się App z chorobowo zmienionej tkanki płucnej, pobranej od zwierząt nie leczonych świeżo podłych lub dobitych z objawami pleuropneumonii. W celu określenia przynależności serotypowej wyizolowanych szczepów App stosuje się swoiste surowice królicze przeciwko poszczególnym serotypom tego zarazka. W serotypowaniu wykorzystuje się, z dobrym skutkiem, aglutynację szkiełkową oraz test koaglutynacji. W przypadku stwierdzenia niejednoznacznych wyników serotypowania (jeden szczep reaguje z różnymi surowicami) jako testów rozstrzygających używa się dyfuzji w żelu agarowym lub bezpośredniej hemaglutynacji.

Szczególnie trudno wykryć App u zwierząt nosicieli w fermach zakażonych podklinicznie. Bakterie zwykle lokalizują się w migdałkach, rzadziej w jamach nosowych. Należy pamiętać, że jamy nosowe świń są silnie skolonizowane przez florę komensaliczną taką, jak: Actinobacillus minor, Actinobacillus porcinus i

Actinobacillus indolicus. Bakterie te nie stanowią raczej żadnego znaczenia chorobotwórczego dla świń, są natomiast ważne z punktu widzenia diagnostycznego, utrudniając izolację i identyfikację szczepów App. W celu uniknięcia negatywnego wpływu niespecyficznej flory bakteryjnej na izolację App opracowano technikę immunomagnetycznej separacji specyficznych izolatów App z tkanki migdałków. Stwierdzono, że czułość tej metody jest tysiąc razy wyższa od badania hodowlanego.

Z dobrym skutkiem stosowano też metody biologii molekularnej w wykrywaniu zarazka App z migdałków, w tym przede wszystkim technikę PCR. Wykazano jednoznacznie, że PCR jest metodą o wiele bardziej czułą niż badanie bakteriologiczne.

Technika PCR zastosowana do detekcji materiału genetycznego App oferuje wyższy poziom czułości oraz zakres wykrywalności w przypadku użycia do badania całych migdałków. Parametry te ulegają obniżeniu, gdy do analizy używa się skrawków migdałków, uzyskanych w wyniku biopsji. Należy zaznaczyć, że pierwotnie opracowane zestawy PCR były specyficznie ukierunkowane na App jako gatunek, bez możliwości różnicowania na poszczególne serotypy. Biorąc pod uwagę fakt, że niektóre fermy mogą być zakażone kilkoma serotypami o niskiej zjadliwości problemem staje się interpretacja wyników dodatnich. W celu wyeliminowania tej niedoskonałości w 2003 roku opracowano serotypowo-specyficzny test PCR.

W przeszłości na dość szeroką skalę wykorzystywano badania serologiczne, mające na celu ocenę zdrowia stad w zakresie pleuropneumonii świń. W tym celu stosowano różne metody serologiczne ukierunkowane na wykrycie przeciwciał dla antygenu toksyn, antygenu somatycznego lub otoczkowego App. Okazało się jednak, że większość testów ukierunkowanych na wykrycie antygenu dla Apx I, Apx II i Apx III charakteryzowało się niską specyficznością ze względu na obecność innych patogenów, takich jak np. Actinobacillus suis, które wytwarzają podobne toksyny. Metodą dość szeroko stosowaną w niektórych krajach (Dania) w badaniach monitoringowych stad w kierunku App jest test ELISA, z antygenem LPS (lipopolisacharydy). Niestety i w tym teście uzyskuje się często wyniki niespecyficzne z powodu reakcji krzyżowych z podobnymi antygenami innych bakterii, takich jak Pasteurella haemolytico czy Actinobacillus suis. Test LPS-ELISA może być użyty do wykrywania grupy serotypów o dużym podobieństwie antygenowym (1-9-11; 3-6-8; 4-7;). Inne testy serologiczne, takie jak odczyn wiązania dopełniacza czy test aglutynacji z 2-merkaptoetanolem, ze względu na niską specyficzność i czułość nie są aktualnie stosowane.

Obecnie dostępny jest zestaw komercyjny ELISA, przy pomocy którego można wykrywać przeciwciała dla Apx IV. Stwierdzono, że App jest jedynym gatunkiem bakterii, jak dotychczas, wytwarzającym tę toksynę.

Wyniki oceny testu po jego 2-letnim stosowaniu w warunkach kanadyjskich (Gottschalk, 2007):

1.    Zarejestrowano zgodność wyników badań uzyskanych w stadzie zakażonym przy użyciu testu LPS ELISA oraz Apx IV ELISA; zaleca się jednak badanie jednorazowo przynajmniej 20-30 prób.

2.    Zwierzęta dodatnie wykryte przy użyciu testu Apx IV ELISA w stadzie zakażonym nie pokrywają się ze świniami dodatnimi zidentyfikowanymi przy użyciu LPS ELISA.

3.    Około 35% stad ujemnych dla App wykazało wyniki dodatnie w teście Apx IV ELISA. Mechanizmu tych niespecyficznych reakcji jak dotychczas jeszcze nie wyjaśniono.

4.    Reasumując: Apx IV ELISA nie powinna być stosowana w diagnostyce App szczególnie w stadach konwencjonalnych z uwagi na możliwość wystąpienia reakcji dodatnich, wywołanych przez mało patogenne serotypy App.

Jęcznica

6