pr-Iłf, Praw
gdy Minister Finan-ok następny. Potem ■, opracowują mate-J\> ich rozpatrzeniu i zok następny wraz po wraz z uzasadnie-lEgo rok budżetowy natu i Prezydenta, lianę ustawy. Nastę-*a na forum Sejmu jkszość głosów przy Sejm ustawą budże-■ od dnia przekazana wraca do Sejmu, fetap prac to przed-mŁ Okres od przed-lentowi do podpisu ostanie dotrzymany, ykoiei Prezydent ma tprawo skierować ją jtucją.
Tabela 2. Zmiany stawki podatkowej dla osób prawnych w lataćh 2000-2004
Rok |
Stawka podatku w % |
2000 |
30 |
2001 |
* 28 |
2002 |
28 |
2003 |
24 |
2004 |
19 . |
5, Prawe sessodarcze, mmmm! prasy
Prawo podatkowe określa główne źródła dochodów budżetowych oraz kształtuje stosunki, jakie powstają między podatnikami a organami podatkowymi. Podstawy prawne zostały zawarte w ordynacji podatkowej, czyli ustawie z 29 sierpnia 1997 r. oraz ustawach dotyczących poszczególnych rodzajów podatków.
Podatek jest nieodpłatnym, przymusowym i bezzwrotnym świadczeniem pieniężnym na rzecz Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego, określonym przez ustawę podatkową. Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia podlegającego opodatkowaniu albo doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającego wysokość podatku. Natomiast wygasa ono w całości lub w części wskutek zapłaty podatku, zaniechania poboru lub umorzenia zaległości podatkowych albo przedawnienia.
W myśl ordynacji organami podatkowymi są urzędy skarbowe oraz wójtowie, burmistrzowie, prezydenci, starostowie i marszałkowie województw. Organami odwoławczymi od decyzji pierwszych instancji są izby skarbowe oraz samorządowe kolegia odwoławcze. Jeżeli w określonych wypadkach organem pierwszej instancji jest izba skarbowa, to od jej decyzji można się odwołać do Ministra Finansów.
Aktualnie obowiązują następujące podatki: od towarów i usług, akcyzowy oraz dochodowy. Podatek od towarów i usług (PTU) jest polskim odpowiednikiem podatku VAT (Value Added Tax), obliczanym przez sprzedawcę towarów i usług od wartości obrotu, czyli wartości sprzedaży towarów i usług, zarówno w obrocie krajowym, jak i zagranicznym. Podatek PTU jest płacony przez nabywcę. Podstawą opodatkowania są ceny sprzedaży netto (bez PTU), a dla towarów importowanych - ich wartość celna powiększona o do oraz ewentualnie o podatek akcyzowy. Podatek ustala się według trzech stawek procentowych:
• stawka podstawowa, stosowana powszechnie, wynosząca 22%,
• stawka obniżona (ulgowa), stosowana przy sprzedaży niektórych wyrobów i usług, (wynosi 7% i 3%),
• stawka zerowa (0%) stosowana przy sprzedaży eksportowej towarów i usług.
Podatek akcyzowy nakładany jest na tzw. towary akcyzowe, do których należą m.in.
wyroby spirytusowe, piwo, wino, wyroby tytoniowe, paliwo, samochody, kamery wideo, sól. Obowiązek podatkowy spoczywa na producencie i importerze tych towarów, przedmiotem opodatkowania jest natomiast ich sprzedaż przez producenta lub importera.
Podatek dochodowy obciąża całkowity dochód (brutto) osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie-posiadających osobowości prawnej. Jego przedmiotem jest dochód, czyli różnica między całkowitym przychodem a kosztami niezbędnymi do jego uzyskania. Od kilku lat stawka podatku dochodowego od osób prawnych oraz jednostek nieposiadają-cych osobowości prawnej ma tendencję malejącą.
Stawki podatku dla osób fizycznych, obowiązujące od 1998 r., wynoszą w zależności od ustalonych progów 19, 30 i 40%. Ustawa przewiduje możliwość dokonania określonych odpisów od podstawy wymiaru podatku, a także od obliczonego już podatku. Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, jednostki budżetowe oraz samorządy terytorialne zwolnione są od płacenia podatku dochodowego.
251