wolności jednostki, która jest podstawą naturalnego, niekierowanego odgórnie modelu społeczeństwa, w którym nierówności spoi. są naturalnym rezultatem funkcjonowania mechanizmów opartych na swobodnej konkurencji podmiotów w sferze polit. i ekon. Rola państwa sprowadza się do ochrony owych naturalnych podstaw spoi., czyli wolności polit. i ekon. Jednostki, zabezpieczenia mechanizmów konkurencyjnych, ochrony porządku i bezpieczeństwa zew. oraz wew.
Funkcje partii polit.
Partia polit. funkcjonuje w ramach systemu polit., a zatem partie mogą być funkcjonalne lub dysfunkcjonalne w stosunku do danego systemu. Funkcjonalność zakłada zdolność do współdziałania z innymi składnikami systemu, co w przypadku partii oznacza pełny i nieskrępowany udział w procesie polit. poprzez udział w wyborach, tworzenie rządu, czy poprzez sprawowanie władzy. Dysfunkcionalność oznacza zaś, ze dana partia odrzuca propozycje i możliwości współpracy ograniczając się jedynie do przygotowywania przewrotu zbrojnego, czy też do rewolucji. £^0 Koncepcie funkcji partii polit. :
1. sensu stricte artykulacja potrzeb rekrutacja polit. fun. wyborcza fun. rządzenia
2. sensu largo ( określają zadania partii) wyłaniają elity władzy w państwie kształtują opinię publiczną
formułują określone doktryny i programy polit.
stanowią forum legalnej władzy i pokojowego ścierania się poglądów i programów są czynnikiem integracji społ. w sferze życia polit.
• artykulacja potrzeb i interesów
Wiąże się ona z ujawnianiem, formułowaniem, hierarchizowaniem i reprezentowaniem przez partie polit. preferencji odpowiednich grup społ. będących zwolennikami tych ugrupowań.
Konfliktowe teorie społeczeństwa podkreślają rolę istotnych w różnych okresach rozwoju społeczeństwa dychotomii społ. A więc na rozwój partii oddziaływają następujące podziały społ. : centrum — peryferie państwo - Kościół rolnictwo - przemysł właściciele - robotnicy
W związku z realizacją opisywanej funkcji możemy wyodrębnić funkcję ekspresyjna, a więc wytwarzanie retoryki służącej do przekładania kontrastu w strukturze społ. i kult. na postulaty działań. Czyli jest to ekspresja odzwierciedlająca te postulaty.
• fun. wyborcza
Możemy wyróżnić 2 składniki tej funkcji:
a) selekcja kandydatów na wybieralne stanowiska Wyróżniamy 4 typy nominacji kandydatów :
nieuregulowany ( żywiołowy ) - występuje najczęściej w postaci nieformalnych poufnych umów czy porozumień między działaczami partii, w wyniku których następuje wysunięcie kandydata przez określoną grupę działaczy, lub zgłoszenie kandydatury przez zainteresowanego ( nominacja horyzontalna polityków ) przez organy lokalne — jest on przejawem demokratyzmu w partiach, ponieważ statutowe
wyznaczanie przez instancje lokalne zwiększa stopień podmiotowości tych organów ( typ ten występuje w nowoczesnych partiach masowych ) przez organy centralne - jest on wyrazem centralizmu i zaprzeczeniem typu poprzedniego
(występuje on w partiach faszystowskich i w większości partii systemów autorytarnych)
: przez członków partii - nąjbardziej demokratyczny, chociaż rzadko spotykany. Może się on
przejawiać w 2 formach : - bezpośrednia (np. USA )
- pośrednia (desygnowanie kandydatów przez specjalnie w tym celu
zwołane wyborcze zjazdy kandydatów, lub przez konwencje, gdzie mają miejsce przetargi i kompromisy wokół poszczególnych kandydatów)
b) formułowanie programu wyborczego
Można mieć atrakcyjny program, zwycięstwo wyborcze zalety jednak od szerszego kontekstu, np. stan państwa w którym odbywają się wybory i jego gospodarka. Zła sytuacja społ.-gosp. sprzyja formułowaniu haseł demagogicznych, które nie tworzą klimatu na prowadzenie merytorycznej kampanii, pozbawionej wpływów emocjonalnych. A więc program jest rzeczowy, wówczas wtedy gdy sytuacja społ.-gosp. jest dobra.
Wyróżniamy 2 procedury tworzenia programu :
1. opracowywanie programu wyłącznie, lub w gł. mierze przez indywidualnych kandydatów
3