skanowanie0016 (23)

trójfazowych reaktancją dla składowej zgodnej, taką samą jak do obliczeń rozpływowych.

Reaktancja dla składowej zgodnej linii przesyłowej jest taka sama jak w obliczeniach rozpływowych, w katalogach podaje się X', Q/km. Reaktancja X_Q dla składowej zerowej jest podawana w danych katalogowych linii przesyłowej jako stosunek jej wartości dó reaktancjidla składowej zgodnej — dla linii elektroenergetycznych ten stosunek jest ok. 3. Zatem schemat linii do obliczeń zwarciowych jest w postaci dwójnika X, a prądy płynące podczas zwarć w linii oblicza się według wzoru (6.9) lub (6.11).

'Transformatory elektroenergetyczne są to trójfazowe transformatory, których uzwojenia łączone mogą być w gwiazdę lub w trójkąt. Przy połączeniu uzwojenia w gwiazdę punkt zerowy może być uziemiony łub nie. Z kolei połączenie w trójkąt charakteryzuje się tym, że „zwiera” trzecią harmoniczną prądu, a podczas zwarć niesymetrycznych zwiera składową zerową prądu. Ogólnie mówiąc, układ połączeń transformatora wpływa na schemat zastępczy transformatora dla składowej zerowej. Na rysunku 6.7 przedstawiono schemat zastępczy transformatora do obliczeń zwarciowych. Schemat dla składowej zerowej pozwala modelować różne układy połączeń transformatora, przez zmianę wartości reaktancji zerowych X_G0, X_D0 oraz X_PQ. Jest to dość wygodny schemat, bowiem topologicznie pozwala stworzyć modele sieci elektroenergetycznej dla składowej zerowej, zgodnej i przeciwnej o takiej samej topologii, a różniących się wartościami reaktancji.

JXt

X, = 999 n

x_P0 = 0,001 n

O-—-:-O

Rys. 6.7. Model zwarciowy transformatora elektroenergetycznego

Jak wynika ze schematu zastępczego transformatora do obliczeń zwarciowych można w transformatorze obliczyć trzy prądy: od strony węzła początkowego (p) od strony węzła końcowego (k) oraz prąd w gałęzi poprzecznej. Prąd w gałęzi poprzecznej nie jest istotny z praktycznego punktu Widzenia. Prąd od strony węzła początkowego oblicza się ze wzoru (6.9) lub (6.11) jak dla zwykłej gałęzi odwzorowującej linie przesyłową — należy pamiętać 0 tym, że trzeba obliczyć napięcie w węźle oznaczonym T* na rys. 6.7 i wziąć pod uwagę reaktancję X_r/2. Natomiast prąd zwarciowy płynący przez transtorma-tor od strony węzła końcowego jest obliczany z uwzględnieniem przekładni zwojowej:

m= ^U"^T' ^Ui^k^^T,n, /W =    (6.14)

Ti    jX_r    ~^{T T T}'ⁿ

T

Dla transformatorów z zerowym przesunięciem godzinowym przekładnia jest liczbą rzeczywistą, natomiast przy układach połączeń typu gwiazda-trójkąt należy . dodatkowo uwzględniać przesunięcia godzinowe.

GK5>

Zwykle transformatory występujące w sieci przesyłowej 400/220/110 kV są autotransformatorami o zerowym przesunięciu godzinowym.

Rys. 6.8. Schemat zwarciowy bloku generator-transformator

Schemat zwarciowy bloku generator--transformator, przedstawiony na rysv6.8, zawiera zastępczą reaktancję.    \

Reaktancję bloku generator-transformator oblicza się, podobnie jak reaktancję transformatora do obliczeń rozpływowych, z następujących wzorów:

m-u; w

100'S„₀ [MV'A]

Mi

*U_ZU.

ioos.„

(6.15)

Reaktancję dla składowej zerowej X_QGT przyjmuje się zwykle równą 0,8X_r Zgodnie z budową schematu zastępczego (rys. 6.6) do wyznaczania macierzy zwarciowej, prąd płynący przez gałąź modelującą blok generator-transformator może być obliczany ze wzoru (6.9), z tym że jedno z napięć ma wartość zerową:

(6.16)

ra-Pi-Ol-Uj ^z j*_G

6.4. PRZYKŁAD OBLICZENIOWY

Obliczyć prądy zwarcia w sieci jak na rysunku 6.9 (przykład do obliczeń rozpływowych).

Jest to taka sama sieć jak w prżykładzie obliczania rozpływu mocy. Parametry tej sieci i podstawowe dane zarówno do obliczeń rozpływowych, jak i zwarciowych podane są w rozdz. 5.6.