skanowanie0047

5. METODY OBSERWACJI STATYSTYCZNEJ

Przez metodę obserwacji statystycznej (pomiaru sondażowego) rozumiemy sposób pomiaru (obserwacji) opinii i postaw respondentów, co w potocznym języku jest nazywane ankietowaniem.

Pomiar sondażowy, który tu będziemy nazywać zamiennie także obserwacją statystyczną, polega na pozyskaniu od respondenta żądanych informacji za pomocą odpowiedniego narzędzia pomiarowego, najczęściej kwestionariusza. Klasyfikacja najważniejszych technik obserwacji statystycznej (pomiaru sondażowego):

TECHNIKl OBSERWACJI STATYSTYCZNEJ

Wywiad bezpośredni	Wywiad pośredni
• wywiad osobisty	• wywiad korespondencyjny
• wywiad telefoniczny	. • samospis kontrolowany

a. Wywiad osobisty (face-to-face lub personal interview), nazywany także wywiadem „w cztery oczy", jest tą formą komunikacji z respondentem, która umożliwia bezpośredni pomiar opinii respondentów w różnych miejscach: w domach, sklepach, zakładach pracy itp.

Do głównych zalet tej techniki obserwacji statystycznej należy zaliczyć następujące jej cechy:

1.    możliwość wyjaśniania wątpliwości i niejasności w czasie wywiadu (the opportunity for feedback);

2.    większa niż w innych technikach obserwacji skuteczność w przekonywaniu respondenta do wzięcia udziału w badaniu („Zwykle ludzie chętnie dzielą się swoimi informacjami i opiniami z kulturalnymi i sympatycznymi ankieterami");

3.    możliwość prezentacji respondentowi różnego rodzaju rekwizytów związanych z przedmiotem badania, np. makietę nowego obiektu handlowego lub kulturalnego, nowe opakowanie produktu, fotografie nowej kolekcji odzieży.

Do głównych słabości wywiadu „w cztery oczy" zalicza się

1.    nieufność części respondentów do obcych i odmowa współpracy, zwłaszcza gdy udzielenie odpowiedzi wiąże się z przyjęciem ankietera w domu;

2.    deprymujące działanie ankietera w przypadku drażliwych pytań, na które część respondentów odpowiedziałaby bez wahania w anonimowej ankiecie pocztowej lub komputerowej;

3.    efekt demonstracji prestiżu przez respondentów pragnących zaprezentować się w oczach ankietera w lepszym świetle, niż pokazuje to rzeczywistość, której dotyczy pytanie;

4.    wpływ płci i wieku ankieterów na udzielane przez respondentów odpowiedzi, a także sposobu wyrażania się przez ankieterów, ich aktualnego nastroju, poziomu zmęczenia itp.;

5.    wysokie koszty przeprowadzenia wywiadu, związane z koniecznością dotarcia do respondenta często więcej niż jeden raz (callbacks) w sytuacjach, gdy wystąpiły trudności w skontaktowaniu się z nim.

b. Wywiad telefoniczny (telephone interviewing) Technika wywiadu telefonicznego polega to na tym, że ankieter, który siedzi przed monitorem komputera z wyświetlonym kwestionariuszem, odczytuje respondentowi pytania wraz z kategoriami odpowiedzi.

zalety wywiadu:

1. możliwość szybkiego uzyskania informacji od respondentów (np. tego samego wieczoru, kiedy odbywa się telewizyjna debata polityków, po jej zakończeniu jest przeprowadzony sondaż, w którym telewidzowie oceniają wypowiedzi poszczególnych polityków; poranna prasa już następnego dnia informuje o wynikach tego sondażu);