Skanowanie 13 11 08 30 (6)

Zwolennicy nowej wykładni platonizmu tłumaczą ten stan rzeczy pozycją dialogów jako dzieł o charakterze wyłącznie ćwiczebno-przygotowawczym, w których nie przedstawia się ostatecznych i pełnych rozwiązań roztrząsanych problemów. Właściwe zadanie dialogowych ćwiczeń dialektycznych sprowadza się do odsłonięcia złożoności omawianego problemu poprzez analizę kolejnych dróg jego rozwiązania, która ujawnia ich błędność, wadliwość, ograniczoność itp. Dlatego też tybigeńczycy przypisują się dialogom jedynie funkcję pomocniczą w⁷ rekonstrukcji nauk niepisanych, ponieważ tylko szczątkowa i aluzyjne wzmiankuje się w- nich (w „przygotowawczych”, niekompletnych wyw-odach) o ostatecznych rozstrzygnięciach zawartych w ezoterycznych naukach Akademii.

Wspomnijmy na koniec o prozaicznej, jednakowoż wyjątkowo dokuczliwej barierze w⁷ badaniu nauk niepisanych, jakim jest fakt, że rekonstrukcje dokonywane są na podstawie bardzo skromnej listy testimoniów Platońskich i niewiele bogatszych zasobów przekazów⁷ pośrednich, dających razem niewiele więcej jak dziesięć stron tekstów⁷. W tym ubogim pod względem rozmiarów⁷ materiale źródłowym najliczniejszą i najważniejszą grupę stanowią fragmenty z Arystotelesow^?ski ej Metafizyki. Inne (o proweniencji neoplatońskiej i neopitagorejskiej), napisane z kilkuwiekowoj perspektywy czasowej, ujmują^ nauki niepisane przez pryzmat wiasnej orientacji filozoficznej, „zabarwiając” pierwotną myśl Platońską własnymi przeświadczeniami. Wszystkie wymienione tu okoliczności powodują, że nawot w⁷ środowisku zwolenników⁷ nowej wyidadni Platona występują różnice w^r interpretacjach niemal każdego składnika teorii pierwszych pryncypiów⁷, poczynając od kwestii zasadniczych (np. relacji nauk niepisanych do treści dialogowych) i kończąc na pozornie błahych ( np. jak tłumaczyć określone słow⁷a czy zdania)¹. Nie dopracowano się więc „kanonicznej” postaci teorii pryncypiów jako układu twierdzeń akceptowanych powszechnie przez środowisko badaczy⁷ Platona. Stąd też pełne i rzetelne wyłożenie aktualnego stanu badań nad odtworzeniem nauk niepisanych musiałoby być dopełnione rozbudowaną listą apendyksów i przypisów⁷, szacujących hipotetyczny status określonych twierdzeń, omawiających konkurencyjne rozwiązania osiągnięte z perspektywy alternatywnych stanowisk itp.

Mimo wymienionych tu trudności, ograniczeń i niepewności osiągniętych rezultatów⁷ rekonstrukcyjnych w⁷arto sięgnąć do Platońskich nauk niepisanych. Są one atrakcyjną tematyk nie tylko w specjalistycznych badaniach filozofii starożytnej. Badacze zaangażowani w powyższą problematykę podkreślają, że w⁷alorv poznawcze teorii pierwszych pryncypiów⁷, „przywrócone” w⁷ nowej wykładni platonizmu, przekraczają w⁷ąskie pole dociekań historyków filozofii,

7

1

W bogatym zestawie problemów dyskutowanych przez najwybitniejszych komentatorów Platona wyróżniają się dwa ważne , które nie są tu podnoszone. Pierwszy, który dzieli badaczy, to stosunek nauk niepisanych do doktryny Platońskiej wyłaniającej się z dialogów-. Tw-orzą one spektrum stanowisk rozpiętych między ekstremami, z jednej strony stanowisko minimalizujące znaczenia doktryny ezoterycznej, z drugiej zaś obstające, że istota platonizmu stanowią nauki niepisane, bez których nie da się właściwie odczytać „niezrozumiałych” fragmentów' dialogowych. Drugi zagadnieniem, wokół którego toczą się spory, to różne interpretacje metafizyczne ustalające relację (równoległości, podległości itp.) między Jednem a Diadą. [Dembiński]