skanuj0001 (213)

6.1.2. Zadania rozwojowe okresu wczesnej dorosłości

Pojęcie zadań rozwojowych (developmental tasks) wprowadził do psycha R. J. Havighurst (1953) w swojej koncepcji opisującej cały bieg życia człowi Rozwój w tym ujęciu realizuje się w trakcie rozwiązywania problemów typów dla danego okresu życia. Zadanie rozwojowe definiuje Havighurst jako prc! wobec którego staje jednostka w danym okresie życia. Rozwiązanie problem! wadzi jednostkę do zadowolenia i poczucia sukcesu w rozwiązywaniu nasteł zadań, podczas gdy niepowodzenie czyni ją nieszczęśliwą, nie aprobowaną otoczenie i powoduje trudności w radzeniu sobie z dalszymi zadaniami. Zadaj rozwojowe wynikają z trzech źródeł: dojrzewania fizycznego, nacisków ku wych oraz indywidualnych aspiracji i wartości.

W okresie wczesnej dorosłości Havighurst wyróżnia następujące zadania ra

jowe: (1) wybór małżonka, (2) uczenie się współżycia z nim, (3) założenie _

rodziny, (4) wychowywanie dzieci, (5) prowadzenie domu, (6) rozpoczynanie prac zawodowej, (7) podjęcie obowiązków obywatelskich i (8) znalezienie póki] grupy społecznej. Podejmowanie tych zadań wiąże się z przyjmowaniem przeą nostkę określonych ról społecznych. Dlatego, jak twierdzi B. Neugarten (Af|

age..1968), w opisie rozwoju człowieka dorosłego konieczne jest rozważenia^_

łecznego i historycznego aspektu jego życia. Każde społeczeństwo ma własny „zej społeczny” według którego oceniane może być tempo rozwoju jednostki. Na poj kład 48-letni mężczyzna, który jeszcze się nie ożenił lub 30-letni, któiy nie zdod zawodu, mogą doświadczać zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych naciął aby zadania te wypełnić. Normy społeczne w tym zakresie częściowo zależa rodzaju grupy społecznej i zmieniają się w zależności od okresu historyc^H Obecnie społeczeństwa są bardziej tolerancyjne w określaniu, kiedy ludzie pow podjąć pracę zarobkową, kiedy zawrzeć związek małżeński, czy przerwać aktywił zawodową.

Zdaniem Eriksona (1968), który zaproponował stadialny opis biegu życia cźu ka, można wyróżnić osiem stadiów rozwoju ego. Stadia te mają charakter uniwersał a rozwój jednostki następuje przez przezwyciężanie kryzysów specyficzny! poszczególnych okresów życia. Kryzys jest doświadczany wtedy, gdy jednostka^ wobec zadania rozwojowego wymagającego reorganizacji struktury ego.

Na okres wczesnej dorosłości, zamykający się, według Eriksona, w grani 20.—35. r.ż. przypada szóste stadium rozwojowe, w którym jednostka staje wo! przeciwieństwa: intymność-izolacja. Głównym zadaniem tego okresu jest osiąg! cie zdolności do intymnych relacji z bliską osobą i podejmowanie odpowiedział ci za nią. Jednostka, która osiąga ten etap rozwoju posiada względnie zintegrojS osobowość i ukształtowane poczucie własnej tożsamości. Są to konieczne wan! dla ukształtowania się zdolności przeżywania fizycznej i psychicznej bliskości z gim człowiekiem. Dzięki temu możliwe staje się nawiązywanie satysfakcjonują! partnerskich relacji z innymi ludźmi, wchodzenie w bliskie, przyjacielskiBa intymne związki. Zdaniem Eriksona, charakterystyczne dla tego stadium irg relacje, które nie ograniczają się do związków seksualnych, różnią się od związH

204