skanuj0002

Literatura

[1]    Aronson E., Ellsworth P.C., Carlsmith J.M., Gonzales M.H. (1990, 2 wydanie). Me-thods of research in socialpsychology. New York: McGraw-Hill.

[2]    Aronson E., Wieczorkowska G. (2001). Kontrola naszych myśli i uczuć (Skąd my to wszystko wiemy, s. 19-32, Jak odpowiadać na interesujące pytania?, s. 113-181). Warszawa: Santorski.

[31 Blalock H.M. (1977). Statystyka dla socjologów (tłum. M. Tabin i in.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

[4]    Brzeziński J. (red.). (1987). Wielozmiennowe modele statystyczne w badaniach psychologicznych. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

[5]    Brzeziński J. (1996). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

[6]    Brzeziński J. (2000). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.

[7]    Cichomski B. (2000). Polskie Generalne Sondaże Społeczne: skumulowany komputerowy zbiór danych 1992—1999. Warszawa: Instytut Studiów Społecznych, Uniwersytet Warszawski.

[8]    Clegg F. (1994). Po prostu statystyka (tłum. E. Łakoma, W. Rzewuski). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

[9]    Cohen J., Cohen P. (1983). Applied multiple regression/correlation analysisfor the be-havioral Sciences. Hillsdale: Lawrence Erlbaum.

[10]    Ferguson GA., Takane Y. (1997). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice (tłum. M. Zagrodzki). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

[11]    Góralski P. (1987). Metody opisu i wnioskowania statystycznego w psychologii i pedagogice. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

[12]    Górniak J., Waehnicki J. (2000). Pierwsze kroki w analizie danych. SPSS PL for Windows. Kraków: SPSS Polska.

[13]    Jacoby W.G. (1997). Statistical graphics for univariate and bivariate data. Thousand Oaks: Sagę Publications.

[14]    Król G., Wieczorkowska G. (1996). Przykłady zastosowań modelowania strukturalnego w badaniach społecznych. Warszawa: Zeszyty Naukowe 1SS. Seria: Prace Metodologiczne.

[15]    Mitchell M., Jolley J. (1996). Research design ezplained. Fort Worth: Harcourt Brace College PublisheTS.

[16]    Nowojczyk M. (2002). Przewodnik po statystyce dla socjologów. Kraków: SPSS Polska.

[17]    Pagano R.R., Follett W.C. (1986). Understanding statistics in the behavioraI Sciences. St. Paul: West Publishing Co.

[18]    Paszkiewicz E. (1985). Podstawy procesu badawczego w psychologii, w: L. Wołoszy-nowa, Materiały do nauczania psychologii. Seria III, 1 4. (s. 128-158). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

[19]    Shaughnessy J. J., Zeclimeister E.B., Zechmeister J.S. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

[20]    Skład M., Wieczorkowska G. (2001). Sztuka układania ankiet ewaluacyjnych, w: M. Lewicka, J. Grzelak (red.), Psychologia społeczna: jednostka—społeczeństwo —państwo (s. 250-266). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

[21]    Wieczorkowska G., Król G. (1995/1997). O typowym zastosowaniu analizy czynnikowej i skalowania wielowymiarowego w badaniach społecznych. Warszawa: Zeszyty Naukowe JSS. Seria: Prace Metodologiczne.

Naukowy sposób poszukiwania związków między zmiennymi. Rodzaje badań

Pojęcia kluczowe: badania eksperymentalne i korelacyjne; zmienne: teoretyczne i empiryczne (wskaźniki), niezależne, zależne i kontrolowane, nominalne, porządkowe i ilościowe (przedziałowe i ilorazowe), ciągłe i nieciągłe (dyskretne), wyjaśniające i wyjaśniane, istotne i uboczne; operacjonalizacja; skale pomiarowe

Wprowadzenie

Czy normalny człowiek musi znać statystykę? Wysłuchałam [GW] niedawno audycji radiowej o żywieniu. Występująca w niej pani doktor wypowiadała się autorytatywnym tonem o tym, jak należy się odżywiać. Z pełnym przekonaniem formułowała wnioski, które w rzeczywistości nie były uzasadnione, np. że wysoki poziom cholesterolu we krwi współwystępuje z chorobami układu krwionośnego, zatem nie należy jeść potraw zawierających cholesterol. Zależność między spożywaniem cholesterolu i wysokim poziomem tego składnika we krwi jest modyfikowana przez wiele innych zmiennych (np. w dużo większym stopniu zależy od czynności wątroby niż od rodzaju spożywanego pożywienia). Stosując taki schemat wnioskowania, można by założyć, że przy żółtaczce nie należy jeść żółtych produktów. Analogicznie nasze wnioski dotyczące pożytków ze stosowania diety wegetariańskiej są ograniczone ze względu na słabość badań. Wegetarianie różnią się od osób niestosujących tego rodzaju diety także na innych wymiarach, np. pod względem troski o własne zdrowie.

Gdy zadzwoniłam do radia i zwróciłam uwagę na ten aspekt redaktor prowadzącej audycję, była oburzona. „Co pani opowiada, to sąpizecież wyniki badań nauko- 15