skanuj0010 (436)

— 70

UWARUNKOWANIA ROZWOJU TURYSTYKI

5.11. TERRORYZM, WOJNY A TURYSTYKA

Niepokojące wydarzenia przełomu XX i XXI wieku, polityka i konflikty zbrojne oraz zagrożenie terroryzmem są aktualnie jednym z najważniejszych czynników wpływających na ruch turystyczny w wielu częściach globu. Istnieją wyraźne związki pomiędzy konfliktami zbrojnymi, zamachami terrorystycznymi a turystyką.

Coraz częściej przedmiotem analiz jest wpływ zjawiska terroryzmu, konfliktów zbrojnych i niestabilności politycznej na ruch turystyczny. Wydarzenia ostatnich lat i sytuacja polityczna na świecie skłaniają do zastanowienia się nad perspektywami rozwoju turystyki w przyszłości. Jeszcze przed atakiem na Światowe Centrum Handlu w Nowym Jorku w mediach nie było tak częstych relacji o zamachach terrorystycznych i napięciach politycznych, jakimi obecnie odbiorcy są nieustannie zasypywani. Od rozpoczęcia działań militarnych przez Stany Zjednoczone w Iraku niemal codziennie dochodzi do jakichś zbrojnych ataków, różnych form sprzeciwu, aktów samobójczych i eksplozji bomb w miejscach publicznych. Podczas gdy takie wydarzenia spotykają często Palestyńczyków i mieszkańców Izraela, to ludność cywilna w innych krajach świata, a szczególnie w USA, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i w niektórych krajach europejskich, żyje w coraz większej obawie przed zamachami terrorystycznymi. Do krajów wysoko rozwiniętych dołączyły również ważne destynacje turystyczne, np. wyspa Bali w Indonezji. Wydarzenia 11 września 2001 roku pokazały, że kraj tak bezpieczny i strzeżony jak USA należy do najbardziej zagrożonych i stanowi potencjalny cel terrorystów. Bardzo niepokojący jest fakt, iż ofiarami są niewinni ludzie, w wielu przypadkach są to także turyści. Przykładem takiego ataku na turystów były zamachy na indonezyjskiej wyspie Bali w 2002 i 2005 roku lub porwania turystów na Filipinach i w Malezji. Osoby, które wybierają się w podróż zagraniczną, są postrzegane przez terrorystów jako tzw. „soft targets”, czyli w dosłownym tłumaczeniu „łagodne cele”. Mimo wielu zabezpieczeń i dodatkowych procedur dochodzi jednak do kolejnych zamachów. Przykładem są zamachy w 2003 roku w Stambule i Moskwie, w marcu 2004 roku w Madrycie oraz w lipcu 2005 roku w Londynie. Właściwie niemal żaden kraj nie może czuć się całkowicie bezpiecznie. Niekiedy turyści nie są celem ataków, jednak samo zdarzenie powoduje rezygnację z przyjazdu spowodowaną obawą o swoje życie.

Działania rządów różnych krajów, organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli samej branży turystycznej są nieefektywne i nie przynoszą żadnych skutecznych rozwiązań w walce z terroryzmem. Bezbronność i bezsilność to słowa, jakich ostatnio nadużywa się w kontekście oceny działań rządowych, których celem jest opanowanie i niedopuszczenie do rozprzestrzeniania się tego groźnego zjawiska.

Terroryzm to zjawisko, które przykuwa uwagę szerokiego grona naukowców z wielu środowisk akademickich. Rządy wielu państw podjęły starania w kierunku badań tego zjawiska. Aby móc zapobiegać lub kontrolować, trzeba najpierw zrozumieć, co skłania terrorystów do tak okrutnych czynów i jakie są tego źródła. Według Amerykańskiego Departamentu Stanu, terroryzm to „zaplanowany, politycznie umotywowany akt przemocy skierowany przeciwko cywilom i nieuzbrojonemu personelowi wojskowemu, zorganizowany przez grupy, których celem jest wpłynięcie na opinię publiczną”. Terroryzm to „akt symboliczny”, który może być analizowany jako „środek komunikacji”. W kontekście terroryzmu proces komunikacji miałby się składać z czterech komponentów:

•    osoba, która wysyła informację (terrorysta),

•    osoba, do której ta informacja jest skierowana (odbiorca),

•    informacja (akt terrorystyczny),

•    informacja zwrotna (reakcja odbiorcy).