skanuj0011 (128)

ORGANIZM CZŁO’

■ Odruchy

Dzięki łukom odruchowym możliwe są odruchy. Reakcje odruchowe mogą być* akcjami wrodzonymi, czyli takimi, z którymi człowiek się rodzi, albo mogą być* kształcane w ciągu całego życia. W zależności od genezy odruchy klasyfikuje się j* odruchy wrodzone (bezwarunkowe) oraz odruchy nabyte (warunkowe).

Odruchy bezwarunkowe są oparte na stałych, istniejących już w momencie urodzą* I połączeniach między poszczególnymi elementami łuku odruchowego. Są one zdetesfl nowane genetycznie. Zachodzą automatycznie, są takie same dla wszystkich ludzi i* podlegają zasadniczym zmianom podczas żyda.

| Odruchy bezwarunkowe najczęściej są związane z reakcjami obronnymi, chroniącjH I mi organizm przed uszkodzeniem.

Przykładami takich odruchów są: cofnięcie ręki po dotknięciu gorącej powierzdM (tyc. 39.2), mrużenie oczu czy zwężenie źrenicy po błysku światła lub wyciągnięcie ni w celu osłonięcia twarzy po usłyszeniu huku. Przykładami szczególnych odrucfcjfl obronnych są: kaszel, kichanie lub wymioty, czyli reakcje organizmu mające na cd* usunięcie czynników o działaniu szkodliwym.

nerw rdzeniowy

_f--- Odruch bezwarunkowy

neuron ruchowy

k— t Ryc. 39.2-*--1

odczucie bodźca neuron czuciowy

Odruchami bezwarunkowymi są także odruchy związane z funkcjonowaniem oiga* zmu, takie jak wdechy i wydechy, wydalanie czy wypróżnianie. Niektóre proste res* cje ruchowe, jak np. wyprostowanie nogi w stawie kolanowym w rezultacie uderzę* w ścięgno mięśnia czworogłowego w kolanie (tzw. odruch kolanowy), odbywają się lóm nież na zasadzie odruchów bezwarunkowych.

r

El Jak przebiega prosta reakcja odruchowa?

► Poproś wybraną osobę, aby - nie uprzeridH

(uwaga: do przeprowadzenia doświadczenia jąc cię o tym - lekko uderzyła kantem i*

poniżej rzepki, z przodu kolana. Zauważ: Reagując na uderzenie linijką, ra

► Usiądź wygodnie na krześle z nogą założoną prostuje się w kolanie. Jest to efekt odra*

na nogę.

bezwarunkowego.