Glicerol nie miesza się z parafiną, dochodzi do rozwarstwienia zawiesiny. Aby uzyskać wymaganą postać leku można zemulgować glicerol w parafinie dodając do recepty 5g lanoliny (zmniejszając jednocześnie ilość parafiny). Poprawi to wygląd leku, a także złagodzi niekorzystny wpływ parafiny ciekłej, która utrudnia kontakt antybiotyków i hydrokortyzonu ze śluzówką, przez co obniża ich skuteczność działania.
Zawiesinę taką (hydrokortyzon nie rozpuszcza się w glicerolu i parafinie, praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie - 1:4000, w etanolu 95° rozpuszcza się 1:40, a w 70° 1:42) znacznie lepiej byłoby wykonać na samym glicerolu dodając do niego 10-15% wody dla zmniejszenia
lepkości. | ||
21) | ||
Rp. |
Rivanoli |
0,1 |
Olei Rapae |
10,0 | |
Acjuae Calcis |
10,0 |
M.f.sol.
W recepcie tej lekarz prawdopodobnie przewidywał, że z wody wapiennej i niewielkiej ilości wolnych kwasów tłuszczowych zawartych w oleju rzepakowym wytworzy się emulgator -oleinian wapnia, który zemulguje roztwór rywanolu w oleju rzepakowym. W tym przypadku nie powstanie jednak oleinian wapnia, gdyż wodorotlenek wapnia zawarty w Aqua Calcis reaguje z kwasem mlekowym zawartym w rywanolu i wytrąca się mleczan wapnia oraz etoksydwuaminoakrydyna. W efekcie otrzymuje się dwie warstwy cieczy i nierozpuszczalny osad (główny lek jest rozłożony).
22) Rp.
Amyli Tritici |
3,0 |
3% Sol Acidi borici |
10,0 |
Yaselini ad |
30,0 |
M. f. ung.
Dwie rozdzielające się fazy - wodną i tłuszczową - można również spotkać w maściach, w któiych skład wchodzą woda lub roztwory wodne. Emulgatorem zapobiegającym rozdzielaniu się faz jest zwykle lanolina.
Roztworu kwasu bornego nie da się połączyć z wazeliną na jednorodną maść (roztwór ten będzie się z niej wydzielał). W przepisanej ilości wazeliny można bowiem zemulgować najwyżej niecałe 2 gramy roztworu wodnego (liczba wodna wazeliny wynosi 7, tzn. że lOOg wazeliny może trwale związać najwyżej 7g wody). Do maści tej należy dodać lanolinę, która jest emulgatorem zwiększającym liczbę wodną podstawy maściowej:
Rp.
Amyli Tritici |
3,0 |
3% Sol Acidi borici |
10,0 |
Lanolini anhydrici | |
Vaselini aa ad |
30,0 |
M. f. ung.
23) Rp.
Sol. Adrenalini 1/1000 gutt. No XV
D.S. Krople do nosa.
Parafina ciekła (faza olejowa) oraz wodny roztwór adrenaliny i witaminy A (faza wodna) nie zmieszają się. W celu wykonania recepty należy dodać emulgator (lg lanoliny pozbawionej nadtlenków lub lg euceryny) i rozetrzeć go w moździerzu z roztworem adrenaliny oraz witaminy A. Następnie należy dodać roztwór mentolu w parafinie.
Poprawa recepty:
Rp.
Sol. Adrenalini 1/1000 gtt. No XV
M.f. guttae
24) Rp.
Paraffini liq.
Aqua purif. aa 20,0
M. f. gutt.
Wodny roztwór wodorowęglanu sodu nie miesza się z parafiną ciekłą bez dodatku emulgatora. W celu uzyskania emulsji można dodać 5g lanoliny bezwodnej zmniejszając jednocześnie ilość parafiny ciekłej.
28