z wgłębienia przelał się w rowek. Płyn w rowku należy porównać z barwną skalą płytki i odczytać pH gleby. Otrzymany wynik daje nam wartość pHw, gdyż odczynnik (indykator) został wykonany w roztworze ln KC1. Następnie należy zaszeregować glebę, opierając się napHw, do odpowiedniej grupy według podziału przyjętego w Polsce.
jb. Metoda elektrometryczna
Metoda ta oparta jest na pomiarze siły elektromotorycznej ogniwa, składającego się z dwóch elektrod. Jedna elektroda ma stały potencjał i stąd jest ona elektrodą porównawczą, a potencjał drugiej zależy od stężenia jonów wodorowych w badanym roztworze. Elektroda o stałym potencjale to elektroda kalomelowa o składzie Hg(Hg2Cl2); jest ona cała zanurzona w nasyconym roztworze KC1. W wypadku zmiany stężenia KC1 zmienia się potencjał elektrody, o czym należy bezwzględnie pamiętać. Pomiar pH elektrodą o nienasyconym roztworze jest niemożliwy.. Elektrody pomiarowe to: wodorowa o składzie Pt/H2 (Pt - drut lub blaszka platynowa), chinhydronowa - Pt/CgJ^C^ . CgH^OH^ oraz szklana - Pt/roztwór buforowy.
Z elektrod pomiarowych stosowane są obecnie najczęściej szklane, jako najprostsze w użyciu i stosunkowo dokładne. Pomiar wykonujemy w ten sposób, że umieszczamy elektrodę kalomelową i pomiarową (w naszym wypadku szklaną) w badanym roztworze, w wyniku czego powstaje ogniwo o budowie Hg/Hg2Cl2/KCl - Pt/bufor. Ogniwo to podłączone dó galwanometru pozwala nam odczytać napięcie w mV, jakie powstaje zależnie odj stężenia jonów wodorowych w badanym roztworze. Obecnie w pomiarach pH posługujemy się aparatami pomiarowymi, w których skala galwanometru, poza napięciem w mV, wskazuje również bezpośrednio wartości pH, nie ma więc potrzeby stosowania dodatkowych obliczeń. Aparaty te zwane są pospolicie pehametrami lub potencjometrami. %
3
Oznaczenie. Odważyć do dwóch naczyniek szklanych o pojemności 25-50 cm po 10 g gleby powietrznie suchej i przesianej przez sito o średnicy oczek 1 mm. Do jednego naczyńka wlać 10 cm3 wody destylowanej uprzednio gotowanej przez 1 godz. i ostudzonej pod zamknięciem, a do drugiego 10 cm3 ln KC1. Zawartość naczyniek wymieszać bagietką szklaną i pozostawić przez co najmniej 2 godz. w spokoju. Całkowita równowaga pomiędzy roztworem a glebą zachodzi jednak dopiero po 24 godz. Stąd też przy ścisłych badaniach lepiej pozostawić próbki zalane wodą lub roztworem KC1 na okres 24 godz. Po tym okresie wykonać pomiary za pomocą pehametru, włączając przed tym elektrodę kalomelową i pomiarową do aparatu. Aparat włączyć do sieci lub innego ogniwa zasilającego, sprawdzając działanie jego i elektrod na roztworach buforowych o znanym pH. Następnie wymieszać zawartość naczyniek bagietką i wykonać pomiar, zanurzając obie elektrody do naczyńka z zawiesiną glebową. Ze skali pehametru odczytać wartości pH.
- 90 -