124
MAŁGORZATA DURYDIWKA
Badaniem objęto gminy wiejskie i obszary wiejskie gmin miejsko-wiejskich powiatów: gorlickiego (9) i sokolskiego (10). Przy wyborze terenu badań (powiatów) posłużono się kilkoma kryteriami:
a) Obszary położone na pograniczu kultur, dzięki czemu a priori można sądzić o ich atrakcyjności kulturowej.
b) Obszary, na których terenie nie leżą powszechnie znane miejscowości turystyczno-wypoczynkowe. Jeśli bowiem na danym terenie znajdują się znane miejscowości, to często - niezależnie od jakości promocji - w świadomości potencjalnych turystów pozostaje przeświadczenie, że „do tych miejscowości się jeździ”. A to czasami negatywnie wpływa na rozwój funkcji turystycznej w sąsiednich miejscowościach. Znana miejscowość niejako „wysysa” turystów z okolicy.
c) Obszary porównywalne pod względem liczby jednostek administracyjnych (gmin) wchodzących w skład powiatów,
d) Znajomość terenu przez autorkę.
W kształtowaniu atrakcyjności turystycznej obszarów wiejskich istotną rolę odgrywają walory kulturowe, na które składają się zarówno elementy kultury materialnej, jak i żywej tradyq'i kulturowej (ludowej) „Coraz liczniejsi turyści - jak podają J. P. Piotrowski i W. Idziak (2001, 7) - interesują się kulturą wsi i swój przyjaźń, pragną połączyć z poznaniem folkloru, historii, zabytków, legend i tradycji”. Według G. Shaw’a i A. M. Williamsa (1996, cyt. za A. Kowalczykiem 2000), głównymi elementami kultury przyciągającymi turystów są: wyroby rękodzieła, obyczaje, historia danego regionu, architektura, miejscowe potrawy, sztuka i muzyka, życie codzienne mieszkańców, ich religia, język oraz stroje.
W Polsce na zlecenie Programu PHARE TOURINII dokonano waloryzacji przestrzeni kulturowej wszystkich gmin wiejskich, biorąc pod uwagę (EU-ROREG 1995):
• obiekty architektury sakralnej,
• obiekty architektury świeckiej (zamki, pałace, dwory),
• muzea,
• obiekty kultury ludowej.