132
MAŁGORZATA DURYDIWKA
Tabela 1. Obiekty kultury materialnej na obszarach wiejskich powiatu gorlickiego według gmin
\ Gmina Rodzaj \ , obiektu \ |
Biecz |
Bobowa |
Gorlice |
Lipinki |
Łużna |
I Moszczenica |
Ropa |
Sękowa |
Uście Gorlickie |
Liczba | |||||||||
Obiekty sakralne |
3 |
4 |
5 |
1 |
2 |
2 |
2 |
12 |
22 |
Dwory, pałace |
- |
2 |
6 |
- |
2 |
- |
1 |
1 |
- |
Muzea /skanseny |
- |
1 |
2 |
- |
- |
- |
- |
1 |
- |
Zabytki przemysłowe |
- |
- |
1 |
2 |
- |
- |
- |
1 |
- |
Zabytkowe cmentarze |
- |
2 |
13 |
1 |
5 |
5 |
2 |
5 |
6 |
Inne zabytki |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
Źródło: opracowanie własne.
ty architektury gotyckiej, reprezentowane zarówno przez murowane kościoły w Bobowej oraz drewniane w Sękowej, Binarowej czy Libuszy (gm. Biecz), przy czym dwa z nich - kościół pw. Św. Michała Archanioła w Binarowej z ok. 1500 r. oraz kościół pw. Św. Św. Filipa i Jakuba w Sękowej z 1520 r. zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Z kolei architekturę barokową reprezentuje drewniany kościół w Szalowej (gm. Łużna) oraz murowany kościół w Kobylance (gm. Gorlice), a neogotycką - kościoły w Sękowej, Łużnej oraz Staszówce (gm. Moszczenica).
Ziemia Gorlicka pozostawała w przeszłości także pod wpływem kultury żydowskiej. Żydzi zostali sprowadzeni na te tereny w 1732 r. przez ówczesnego właściciela Bobowej w celu ratowania upadającego handlu. I właśnie w Bobowej stworzyli silną gminę chasydzką, której dziś pozostałością jest XVIII-wiecz-na synagoga.
Należy dodać, że uzupełnieniem zabytkowej architektury sakralnej powiatu gorlickiego są - nie objęte inwentaryzacją na potrzeby niniejszej waloryzacji kulturowej - liczne przydrożne kapliczki i kamienne krzyże. Większość z nich, zwłaszcza tych znajdujących się w południowej części powiatu, została wykonana w Bart-nem, wsi słynącej z wielowiekowej tradycji kamieniarskiej (Drutowski 2003).