WALORY KULTUROWE OBSZARÓW WIEJSKICH W POLSCE 135
Tabela 2. Obiekty kultury materialnej na obszarach wiejskich powiatu sokolskiego według gmin
\ Gmina Rodzaj \ obiektu \ |
Dąbrowa Biał. |
Janów |
Korycin |
Krynki |
Kuźnica |
Nowy Dwór |
Sidra |
Sokółka |
Suchowola |
Szudziałowo |
Liczba | ||||||||||
Obiekty sakralne |
4 |
2 |
1 |
8 |
3 |
2 |
5 |
3 |
- |
2 |
Dwory, pałace |
2 |
- |
1 |
3 |
5 |
1 |
4 |
1 |
1 |
2 |
Grodzisko |
- |
- |
2 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
muzea |
9 |
1 | ||||||||
/skanseny | ||||||||||
Zabytki |
4 |
3 |
6 |
1 |
1 |
1 |
2 |
2 |
4 |
5 |
przemysłowe | ||||||||||
Cmentarze |
- |
2 |
- |
2 |
- |
1 |
- |
- |
- |
- |
Inne zabytki |
3 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
2 |
1 |
- |
1 |
Źródło: opracowanie własne.
browa Białostocka), wybudowany w latach 1759-1785, który jest uznawany za jeden z najciekawszych zabytków architektury późnobarokowej w Polsce. Warto też zaznaczyć, że w Kamiennej Starej (gm. Dąbrowa Białostocka) znajduje się najstarsza budowla sakralna na Podlasiu - drewniany kościół p. w. św. Anny z 1610 r.
Cerkwie na terenie powiatu sokolskiego (podobnie jak na całym Podlasiu) charakteryzuje prosta i skromna architektura, w odróżnieniu od cerkwi w południowej Polsce, które często mają rozbudowane plany, skomplikowane konstrukcje brył i misterne zdobienia. Znaczna ich część - to obiekty drewniane. Najczęściej budowane były na planie prostokąta i nawiązywały stylem do architektury ludowej. Przykładem tego są cerkwie w Jurowlanach (gm. Krynki) czy Jacznie (gm. Dąbrowa Białostocka). Rzadziej są spotykane cerkwie w tzw. stylu bizantyjsko-ruskim, określanym też jako narodowy. Są to obiekty nowsze, budowane na planie prostokąta, kwadratu lub krzyża greckiego, zwieńczone czterospadowym dachem (brogowym), w który były wkomponowane kopuły. Od frontu dostawiana była dzwonnica, zawsze wyższa od nawy, która spełniała funkcję pritworu, czyli kruchty (Keczyński, Moroz-Keczyńska, brak roku wyd.).