Biura podróży stanowią profesjonalne podmioty w kanałach dystrybucji usług i produktów turystycznych, pełniące niezwykle istotną rolę organizatora i pośrednika pomiędzy dostawcami pojedynczych usług (noclegowych, gastronomicznych, transportowych, przewodnickich) reprezentującymi podaż a potencjalnymi klientami tych instytucji, zgłaszającymi swoje potrzeby na kompleksowe zaspokojenie potrzeby podróży i wypoczynku, co oznacza popyt na usługę w formie pakietu usług cząstkowych, oferowanych zgodnie z wymogami klientów. Wybór formy zaspokojenia tych potrzeb poprzez powierzenie ich zaspokojenia wyspecjalizowanym firmom — biurom podróży - wynika z poszukiwania rozwiązań wygodnych, bezpiecznych i korzystnych ekonomicznie oraz przemian w stylu życia konsumentów na rynku usług turystycznych w nowym wieku.
Pierwsze instytucjonalne formy świadczenia usług związanych z odbywaniem podróży powstały na początku XIX wieku. Zajmowały się one głównie organizacją podróży z Europy do Ameryki. Niektóre z nich rozszerzały zakres swoich usług o krótkie wyjazdy turystyczne i z czasem przekształciły się w biura podróży. Za historycznego twórcę i pioniera biur podróży uznaje się jednak Anglika Thomasa Cooka, który z organizował pierwszą zbiorową wycieczkę (1841 rok), wydał pierwszy przewodnik dla klientów (1845 rok), założył pierwsze profesjonalne biuro podróży i od 1856 roku organizował regularnie zbiorowe wycieczki do Europy, a od 1871 roku dookoła świata (Alejziak, 1999).
Biuro podróży jest to: podmiot gospodarczy prowadzący działalność w zakresie organizowania, realizowania i sprzedawania usług niezbędnych dla podróżującego, jak też sprzedaży usług towarzyszących i komplementarnych (Alejziak, 2006). Działalność biura podróży, która polega na organizowaniu różnego rodzaju usług tworzących wspólnie pakiet turystyczny i sprzedaży go klientom, podlega unormowaniom prawnym. Biuro podróży tworzące pakiet turystyczny występuje nie jako pośrednik pomiędzy poszczególnymi usługodawcami (hotelami, liniami lotniczymi, restauracjami), lecz jako twórca nowej usługi, którą sprzedaje za nową cenę obejmującą koszt wszystkich połączonych usług oraz koszt własny. Jego odpowiedzialność sprowadza się do odpowiedzialności za nowo wytworzony produkt.
Ustawa o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 roku (DzU z 2004 r., nr 223, poz. 2268) dzieli biura sfery usług turystycznych na cztery rodzaje. Są to:
■ organizatorzy turystyczni;
■ pośrednicy turystyczni;
98