skanuj0035 (79)

11.5. Gospodarka wodna

653

91/271/EWG z 21 maja 1991 roku w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych, notabene jej przepisy zostały przetransponowane do ustawy Prawo wodne. W 2003 roku powstał także Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych, przyjęty przez Radę Ministrów i wprowadzany w całej Polsce.

Poprawa stanu wód - rozwiązania prawne

Stan wód w ostatnich kilku latach poprawia się, choć daleki jest od zadowalającego. Wprawdzie w 1980 roku trafiało do nich 1977,7 hm³ nieoczyszczonych ścieków przemysłowych i komunalnych, a w 2004 roku ponad dziesięciokrotnie mniej, jednak nadal do wód wpływa 185,7 hm³ nieoczyszczonych ścieków, w tym 50,5 hm³ bezpośrednio z zakładów przemysłowych (GUS 2006). W ostatnim dziesięcioleciu nastąpił także dwukrotny wzrost ilości osadów wykorzystywanych do produkcji kompostów i preparatów nawozowo-osadowych oraz wyraźny spadek masy osadów składowanych na składowiskach odpadów.

Ustawa Prawo wodne dość rygorystycznie zakazuje zanieczyszczania wód i gleby. Zgodnie z jej przepisami „wprowadzający ścieki do wód lub do ziemi są obowiązani zapewnić ochronę wód przed zanieczyszczeniem, w szczególności przez budowę i eksploatację urządzeń służących tej ochronie, a tam, gdzie jest to celowe, powtórne wykorzystanie oczyszczonych ścieków. Wybór miejsca i sposobu wykorzystania albo usuwania ścieków powinien minimalizować negatywne oddziaływania na środowisko”. Ponadto, obecnie żaden obiekt budowlany lub zespół takich obiektów, których użytkowanie jest związane z wprowadzaniem ścieków do wód lub do ziemi, nie może być oddany do użytkowania, jeżeli nie ma rozwiązanego problemu ścieków, a budowa urządzeń służących do zaopatrzenia w wodę musi być realizowana jednocześnie z budową systemów kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków.

Wady ustawy Prawo wodne

Znacznie gorzej w świetle tej ustawy rozwiązana jest sprawa budowli wodnych w powiązaniu z ochroną żywych zasobów rzek i mórz, zwłaszcza ryb. Wprawdzie zgodnie z art. 62 „przy projektowaniu, wykonywaniu oraz utrzymywaniu urządzeń wodnych należy kierować się zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zachowaniem dobrego stanu wód i charakterystycznych dla nich biocenoz, potrzebą zachowania istniejącej rzeźby terenu oraz biologicznych stosunków w środowisku wodnym i na terenach podmokłych”, ale w tym samym artykule widnieje zapis, w myśl którego budowle piętrzące „powinny umożliwiać migrację ryb, o ile jest to uzasadnione lokalnymi warunkami środowiska.” Przy takim enigmatycznym sformułowaniu przepis ten jest najczęściej ignorowany.

Niedostatecznie z punktu widzenia ochrony przyrody rozwiązana jest także kwestia dopuszczalności regulacji koryt cieków naturalnych, przepis ustawy stanowi bowiem, że „regulacja wód powinna zapewnić dynamiczną równowagę koryta cieku naturalnego”. W praktyce zatem jedynym ogranicznikiem prostowania koryt rzecznych i technicznego umacniania ich brzegów, wysoce szkodliwych dla przyrody rzek i ich otoczenia, są niedostateczne fundusze. Podobnie pominięto przyrodnicze aspekty w przepisach dotyczących melioracji, które według ustawy „polegają na regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby,