skanuj0074 (21)

194 MARTA DEREK

mniej w zakresie poziomu dochodów budżetowych per capita oraz poziomu dochodów własnych per capita i w stosunku do całości dochodów sytuacja rysuje się nieco korzystniej niż w podobnych wielkością gminach województwa warmińsko-mazurskiego. Ponadto, struktura budżetu jest w niewielkim tylko stopniu podobna do struktury budżetu charakterystycznej dla gmin turystycznych.

6. Wnioski z przeprowadzonych badań

Frombork jest jednym z ważniejszych centrów turystyki kulturowej nie tylko na Warmii, ale i w całej Polsce. Mimo to gmina znajduje się w dość słabej sytuacji finansowej, a struktura dochodów budżetowych nie jest korzystna. Jak wykazałam wyżej, rola turystyki w gospodarce gminy ma co najwyżej znaczenie uzupełniające. Wydaje się, że wynika to przede wszystkim z samej specyfiki turystyki kulturowej uprawianej w gminie, wyrażonej głównie poprzez krótkie pobyty turystyczne oraz „tranzytowy” charakter gminy. Aby sytuacja ta mogła ulec zmianie, należałoby urozmaicić ofertę turystyczną i „zatrzymać” turystę w gminie na dłużej. Jednak same zabytki (nawet jeśli są - jak we Fromborku - klasy „0”) tego nie sprawią. Z kolei wody Zalewu Wiślanego wciąż jeszcze są zbyt zanieczyszczone i zamulone, aby mogła się tu na większą skalę rozwinąć turystyka wypoczynkowa. Innym problemem jest też brak konkurencyjności gminy w stosunku do obszarów sąsiednich, zwłaszcza do gminy położonej po przeciwnej stronie Zalewu, na Mierzei Wiślanej, która oprócz dostępu do Zatoki ma także dostęp do morza (chodzi tu o Krynicę Morską). Te wszystkie uwarunkowania sprawiają, że rozwój gminy w oparciu o samą tylko turystykę wydaje się mało prawdopodobny.

Jednocześnie przykład gminy Frombork potwierdza hipotezę, że turystyka kulturowa, przynajmniej w wąskim rozumieniu, nie zawsze wpływa na aktywizację gospodarczą obszaru. Nawet obecność znaczących walorów kulturowych nie musi - jak widać - być bodźcem rozwojowym. Warto jednak pamiętać, że przecież w rozwoju turystyki zrównoważonej najważniejszymi kryteriami przyświecającymi mu jest nie kryterium ekonomiczne, a ekologiczne i etyczne (G. Gołembski i J. Majewski 2003).

Tymczasem władze gminy Frombork mają na ten temat nieco inny pogląd, który na koniec niniejszego opracowania wypada przedstawić.