skanuj0114 (11)

Rys. 6.5. Rodzaje gwintów: a) jednokrotny prawy, b) dwukrotny lewy, ć) trzykrotny prawy [14]

podziałce danej linii śrubowej, oraz podziałkę gwintu P, tzn. odległość między jednakowymi punktami sąsiednich zwojów, mierzoną równolegle do osi gwintu.

Gwinty jednokrotne są stosowane głównie we wszystkich połączeniach spoczynkowych, m.in. ze względu na ich samohamowność, zabezpieczenie przed luzowaniem, łatwiejsze i tańsze wykonanie itd. Gwinty wielokrotne stosuje się w połączeniach ruchowych, w których wymagane jest duże przesunięcie przy jednym obrocie śruby, wysoka sprawność, niesamohamowność itp.

Podział gwintów na prawe i lewe wynika z definicji linii śrubowej prawej i lewej. Powszechnie stosuje się gwinty prawe. Gwinty lewe stosuje się m.in. w niektórych elementach obrabiarek — gdy użycie gwintu prawego powoduje samoczynne luzowanie połączenia, jako jeden z gwintów tzw. nakrętki rzymskiej itp.

Sposób oznaczania gwintów ogólnego przeznaczenia oraz numery dotyczących ich norm podano w tablicy 6.1.

Tablica 6.1

Gwinty ogólnego przeznaczenia

Lp.	Nazwa gwintu	a	Oznaczenie*	Normy
				wymiarów	tolerancji
1	Metryczny	60°	M (d)	) PN-83/	PN-83/
2	Metryczny drobnozwojny	60°	M (dxP)	j/M-02013	/M-02113
3	Trapezowy metryczny ISO	30°	Tr (d x P)	PN-ISO 2901:1995	PN-ISO 2903:1996
4	Trapezowy niesymetryczny	3°+ 30°	S (dxP)	PN-88/ /M-02019	PN-88/ /M-02119
5	Trapezowy niesymetryczny	3°+ 45°	S(dxP)	PN-87/M-02027
6	Rurowy połączeń ze szczelnością nie uzyskiwaną na gwincie	55°	G (d)**	PN-ISO 228-1:1995
7	Okrągły	30°	RD (d)	PN-84/M-02035

Uwagi:    * Dla gwintów wielokrotnych podaje się wartość skoku oraz — w nawiasach — war

tość podziałki, np. M48 x 2(P1). Symbol LH (tylko dla gwintu lewego) podaje się na końcu oznaczenia.

** W gwintach rurowych za literą G podaje się oznaczenie wielkości gwintu (wg tablicy w normie), np. Gl7₂ oznacza gwint, którego średnica zewnętrzna wynosi 47,8 mm.

115