Rys. 2.13. C„ i dCn/dn jako funkcja n dla foremnych schematów koordynacyjnych. Można wykazać., że najtrwalsza jest liczba koordynacyjna, dla której
dCn . ^
—— jest równe zA/zx
cn
c .Zx
Istotnie, warunkiem by E„ =---[-n(zA/zx)+Cn] było minimalne, tj. dEn/dn = 0, jest dC„/dn = zAjzx
d
występuje dla następujących liczb koordynacyjnych (rys. 2.13):
1 |
n — 2 |
1,5 |
3 |
2 |
4 lub 3 |
3 |
5 |
4 |
6 |
Przewidywania te znajdują dobre potwierdzenie w danych z tablicy 2.20. W przypadku, gdy jon centralny jest zbyt mały, tak że stykanie się jonów X uniemożliwia kontakt A z otaczającymi go n jonami X, liczba koordynacyjna zmniejsza się w taki sposób, by odległość d(A—X) stała się możliwie najkrótsza.
Tablica 2.20
Wpływ stosunku ładunków jonowych na liczbę koordynacyjną
CuClJ |
> tT X 11 |
n = 2 |
CuCl|- |
2/1 |
4 |
co|- |
4/2 |
3 |
SiOt- |
4/2 |
4 |
SiF|- |
4/1 |
6 |
Przykład: jon azotanowy ma, jak wiadomo, konfigurację NO3, nie zaś NO|“, chociaż stosunek ładunków (5/2) sprzyjałby konfiguracji tetraedrycznej: jest to związane z małym promieniem jonu centralnego. Warto tu przeprowadzić porównanie z jonem PO4-. Istnieją jony A1F|“ i A1C14, jednak nie AlCl^-.
140