skanuj0410

16.3. Mechanizmy do otrzymywania ruchu przerywanego

Mechanizmy o ruchu przerywanym spełniają w budowie maszyn i urządzeń różne zadania. Najczęściej służą one:

•    do uzyskania ruchu przerywanego jednokierunkowego (np. w sprzęgłach jednokierunkowych, w hamulcach samoczynnych itp.),

•    do przenoszenia ruchu obrotowego w sposób nieciągły (np. do obrotu głowic rewolwerowych, obrotu wielopozycyjnych stołów i bębnów itp.),

•    do przenoszenia ruchu prostoliniowego w sposób nieciągły (np. do napędu posuwu przerywanego strugarek, dłutownic itp.).

Charakter uzyskanego ruchu elementu biernego (napędzanego) zależy od rodzaju zastosowanego mechanizmu oraz od rodzaju ruchu członu czynnego (ciągłego lub włączonego okresowo). Do podstawowych mechanizmów umożliwiających spełnienie podanych zadań należą mechanizmy zapadkowe i krzyże maltańskie.

Mechanizmy zapadkowe. Prosty mechanizm zapadkowy składa się z koła zapadkowego uzębionego, zapadki oraz dźwigni. Jeżeli zapadka jest poruszana przez dźwignię, koło otrzymuje ruch przerywany jednokierunkowy — rys. \6.1a lub (przy zapadce symetrycznej, którą można przerzucać w obie strony) ruch przerywany w wybranym kierunku — rys. \6.1b. Kształt zapadki i zębów koła zapadkowego musi być tak dobrany, aby zapadka była wciągana w głąb wrębu. Jeżeli dźwignia jest unieruchomiona, wówczas przy jednym kierunku ruchu obrotowego koła zapadkowego zapadka ślizga się po jego zębach (rys. 16.7a — obrót koła odwrotny do ruchu wskazówek zegara), przy drugim zaś (przeciwnym) kierunku zapadka działa jak hamulec samoczynny.

a)

Rys. 16.7. Schemat mechanizmu zapadkowego: a) jednokierunkowego, b) dwukierunkowego

Istniejące rozwiązania konstrukcyjne napędów mechanizmów zapadkowych zależą od ich przeznaczenia. Na rysunku 16.8a przedstawiono schemat mechanizmu napędowego ruchu posuwowego, typowego dla strugarek poprzecznych. Koło zębate 4 jest osadzone na stale obracającym się wale korby

\

410