skrypt 47

-48-

Skrypt

wywodów oraz wyraźniejszego unaocznienia istoty i znaczenia zaobserwowanych zjawisk, sytuacji czy obrazowego wyrażenia własnych przeżyć” ( *czyli... żeby go ktoś mógł zrozumieć...)autor wplata całe fragmenty wierszy, przysłów, anegdot, legend czy cytatów z Biblii.

Twórczość poetycka Skorowody stanowi nieodłączną część jego rozmyślań nad sensem życia trochę nad miejscem człowieka w otaczającej go rzeczywistości) więc—* percepcja tej poezji jest niemożliwa bez zrozumienia koncepcji filozoficznej myśliciela ukraińskiego oraz jego stosunku wobec Biblii !

•    postawa twórczego krytycyzmu, a nawet sceptycyzmu wobec Biblii

•    studiował ją przez całe życic i to w języku hebrajskim

•    2 natury Biblii, jedna z nich to świat symboliczny, przesłaniała zdaniem filozofa jej interpretatorom, a także duchowieństwu, zawarte w niej wzorce idealnych stosunków' międzyludzkich, a przez to odwodzi wielu od jej zasadniczej istoty..

Słów kilka o koncepcji filozoficznej Skoworody ... (jak wyłania się z licznych traktatów Skoworody, a inspirowana była w dużym stopniu Biblią J

Podstawą systemu filozoficznego - teoria o współistnieniu trzech światów : mikro- i makrokosmosu oraz świata symbolicznego, zawartego w Biblii, przy czym każdy z nich ma dwic ..natury" - widzialną i niewidzialną.

1 Materialności makrokosmosu, czyli wszechświata odpowiada Boska „niewidzialna natura", przenikająca i podtrzymująca cale stworzenie.

2.    Mikrokosmosowi, jakim jest człowiek, odpowiada duch,

3.    Symbolicznej treści Biblii - wzorce idealnych stosunków w świecie ludzi. Rozważania filozoficzne, doprowadziły go

•    do stworzenia wizji nowego świata, gdzie panuje miłość i Bóg oraz

•    do nakreślenia obrazu idealnego wysoce etycznego człowieka. Droga do osiągnięcia doskonalej postawy etycznej jednostki, niezbędnej do ułożenia takich idealnych stosunków międzyludzkich, prowadzi poprzez samopoznanie, a to stanowi punkt wyjścia dla każdego prawdziwego poznania (zrozumienia istoty rzeczy), ponieważ człowiek - mikro-kosmos - dokładnie odpowiada otaczającemu go makrokosmosowi. W jednym z podstawowych dialogów z dziedziny etyki pt. Narcyz- Dyskurs na temat: poznaj samego siebie autor napisał:, Jeśli chcemy zmierzyć niebo, ziemie i morza, winniśmy najpierw zmierzyć samych siebie... naszą własną miarą. Kiedy nie znajdziemy swej wewnętrznej miary, to czymże wówczas możemy mierzyć? A gdy nie wymierzymy wprzód siebie, to jakąż korzyść ma znajomość miary innych stworzeń I czy jest to w ogóle możliwe'

W centrum systemu filozoficznego Skow'orodv znajdują sic dwa symbole - ziarno i koło, przekonanie o wieczności materii i znajdującej sie w^f ustawicznej zmienności przyrody.