24
Rozwiązanie
Sprawdzamy możliwość zamienności całkowitej
Ta + Tb + 2Tc + Td+Te = 02S [mm].
co przekracza = 0,1, stąd zamienność całkowita jest niemożliwa.
Obliczmy wymiar wypadkowy X dla przyjętej dokładności
Xma = Ba - Ab - 2 Ac - Ad = (200 + 0,08) - 10- 30- 150= 10.8
Xa^ = Aa-Bb-2Bc-Bd = m~ (10 + 0,03) - 2(15 + 0,01) --(150+ 0.07) = 9.88.
X możemy traktować jako wymiar X = 10:8;?!=%, z którym współpracować ma wymiar e = IÓ£* wykonany w kilku wariantach. Oczywiście, że tolerancję wymiaru X możemy podzielić jedynie metodą pomiaru. Ilość grup obliczymy z zależności
7X>-. co daje (1.22)
Przyjmujemy n = 4, a wartość tolerancji w grupach TX' = Te' —
= ——co daje w poszczególnych grupach 0,04, 0,04, 0,04, 0,05 n 4
[mm]. Po obliczeniu
(1.23)
G, = Gs-T‘ - L= 0,08 - 0,04 - 0,1 = -0,06, Ft = G,- T2 = -0,06 - 0,2 = -0,26.
Dalsze obliczenia wykonano w tabl. 1.2. Podkreślone w niej wielkości obliczono wg (1.21) i (1.23), pozostałe uzupełniono formaJnic, znając tolerancje w poszczególnych grupach wyliczone wyżej.
Przedstawiona tablica spełnia warunki zadania. Wymiar e należy wykonać w n = 4 wariantach o odchyłkach obliczonych w tablicy 1.2. Pomiaru wymiaru x dokonujemy czujnikiem z zaznaczonymi polami odpowiednio dla odchyłek każdej grupy i montujemy formalnie element o wymiarze e z odpowiedniej grupy
25
Tablica 1.2
Nr grupy |
Odchyłki wymiaru zmierzonego x- 10 |
Odchyłki wykonawcze wymiaru e * 10 |
Luzy graniczne w grupie |
1 |
G. - 0,08 |
G.- -0.06 |
L_, =» 0.18 |
F. - 0.04 |
F,--0,10 |
^-wo | |
2 |
G, - 0.03 |
o. - -0.11 | |
F, - -0.01 |
F,- -0,15 |
— 0,10 | |
3 |
G, - -ao2 |
G, - -0,15 |
ar 0,18 |
F,- -0.06 |
F. - -0,20 |
- 0,10 | |
4 |
gm - -0.07 |
G.- —0J2A |
L... = °-19 |
1 1 p n* |
P, = -0,26 |
r- l i |
Odpowiedź:
Dla odpowiednio zmierzonych wymiarów x = lO+olol. lO-oloi. lO ^oi. 10:8:?2 dopasować tulejki odpowiednio o wymiarach e = 10T§;?g, 10:8;{3* 10-olio. 10:8:li. Usprawnienie pomiaru oraz formalny montaż (bez dopasowywania) umożliwia szybkie wykonanie operacji montażu w produkcji średnioseryj-nej.
Zadań ic 1.11
Otwory w tulejkach łańcucha oraz sworznie łańcucha o wymiarze nominalnym 10 [mm] wykonuje się w klasie JT8. Przeprowadzić selekcję na n grup wymiarowych, tak aby w każdej grupie uzyskać luzy odpowiadające pasowaniu 010 H5//5 o luzach L = (13 -r- 25) [pm]. Tolerancja dla klasy JT 8 i wymiaru nominalnego 10 [mm] wynosi 36 pm; ponadto przyjąć, że produkcja elementów jest masowa.
Rozwiązanie
Przyjmiemy dla danych zadania wykonanie sworzni metodą kalibrowania jako d = 10 /18 = 10_0(0j6» a otwory wykonywać będziemy specjalnymi narzędziami D = 10£®, tak że G0 - F0 = 36 pm. Ilość grup selekcyjnych obliczymy z zależności
2{Td+ 1) TL+ 2 *
gdzie
neM,
TD = 36 pm. TL =» — Lmln = 12 pm.
(124)