skanuj0008

a u niektórych zwiększają poziom libido, stosunki przerywane sprzyjają zaburzeniom wytrysku, a metody biologiczne zakłócają potrzeby seksualne kobiet mających najwyższy poziom libido w okresie owulacji.

Zabiegi przerwania ciąży (Starowicz 1984) u części kobiet są przyczyną dyspareunii, awersji seksualnej, oziębłości płciowej. Zaburzenia te mogą wynikać zarówno z biologicznych, jak

1    psychicznych następstw zabiegu.

Livingston i Mclntyre (1984), Kolodny (1979), Starowicz (1984) omawiają wpływ uzależnienia od alkoholu na życie seksualne. Zaburzenia seksualne występują u ponad 50% uzależnionych i wiążą się m.in. z zakłóceniami w układzie neurohormonalnym, z uszkodzeniem jąder, chorobami wątroby, awitaminozami, zmniejszeniem się poziomu mikroelementów.

Zaburzenia seksualne występują u około 85% narkomanów (Starowicz 1984). Ich przyczyną są m.in. zaburzenia w układzie endomorfin, spadek poziomu testosteronu we krwi, oligospermia.

W przypadku uzależnienia od alkoholu i narkotyków powiązania między tymi uzależnieniami a zaburzeniami seksualnymi są zróżnicowane i poza uwarunkowaniami czysto biologicznymi można tu wymienić następujące konfiguracje:

—    problemy, trudności czy zaburzenia seksualne mogą być przyczyną rozwoju uzależnień jako mechanizmu ucieczki,

—    uzależnienia prowadzą do patologii więzi partnerskiej, a ta jest często przyczyną patologii seksualnej,

—    uzależnienia w wyniku psychodegradacji sprzyjają rozwojowi zachowań przestępczych, dewiacyjnych,

—    powstałe w wyniku uzależnień problemy i zaburzenia seksualne mogą sprzyjać poszukiwaniu silniejszych form dopingu seksualnego, jakimi będą np. oralizm, analizm czy seks grupowy; mogą też sprzyjać poszukiwaniu obiektów seksualnych mniej zagrażających, zastępczych (dewiacje),

—    uzależnienia wiążą się z zachowaniami orgiastycznymi występującymi w wyniku osłabienia samokontroli i pobudzenia struktur podkorowych.

Vraa (1980), Forrest (1983) stwierdzają, iż wielu alkoholików ma problemy z identyfikowaniem się w roli męskiej. Alkoholizm przewlekły może prowadzić u osoby dorosłej do rozwoju zaburzeń identyfikacji płciowej (Gordon 1976).

Wielu autorów stwierdza powiązania między impotencją a uzależnieniem od alkoholu; dokładny przegląd piśmiennictwa na ten temat podaje Forrest (1983). Autor ten wyróżnia

2    typy zaburzeń czasu trwania stosunku (wytrysk przedwczesny) u alkoholików. Typ A, spotykany u młodych mężczyzn, polega na zbyt wczesnym wytrysku przy pełnej erekcji, a typ

Ii, spotykany u starszych mężczyzn, polega na połączeniu zbyt szybkiego, wytrysku z niepełną erekcją.

Opóźnienie lub brak wytrysku u alkoholików autorzy wiążą z uszkodzeniem ośrodków ejakulaeji w rdzeniu kręgowym, hy-polibidemią, patologią wątroby, zanikiem jąder, zaburzeniem reakcji podniecenia, uszkodzeniem centralnego układu nerwowego (Akhtar 1977, Todd 1973, Williams 1976, Forrest 1983).

Wilsnack (1973) uważa, że kobiety pijące alkohol mają problemy ze swoją kobiecością. Wskazuje na to wysoki wskaźnik zaburzeń ginekologicznych w porównaniu z populacją kobiet nie uzależnionych od alkoholu. U kobiet uzależnionych częsta jest również patologia rozwoju płodu (fetal alcohol syndrome). Zdaniem Medhus i Hansson (1976) kobiety uzależnione od alkoholu częściej zapadają na choroby weneryczne, a wedługjKnau-ert (1980) u ich dzieci częściej występują niedorozwoje umysłowe i wady wrodzone.

Wilson i Lawson (1976) badali kobiety pobudzane seksualnie przez stymulację wizualną. Fotopletyzmograf pochwowy ujawnił, iż w przypadku uzależnienia od alkoholu były różnice między poziomem podniecenia psychicznego i somatycznego, co ujawniało się w zaburzeniach w wydzielaniu lubricatio. Wilsnack (1982) uważa, iż wiele oziębłych płciowo kobiet usiłuje sobie pomóc za pomocą alkoholu. Alkoholizm przewlekły u wielu kobiet prowadzi do oziębłości (Wilson 1977, Vraa 1982). Wilsnack (1982) uważa, iż wiele kobiet ujawniających pod wpływem działania alkoholu promiskuityzm jest oziębłych seksualnie i niekobiecych. Forrest (1983) stwierdza, że alkoholizm prowadzi*u wielu kobiet do wtórnej oziębłości płciowej, a Wilson (1977), iż 15% kobiet uzależnionych od alkoholu nigdy nie miało orgazmu, a 70-—80% utraciło zdolność jego przeżywania.

Wilson (1977), Vraa (1982) uważają, że uzależnienie od alkoholu jest jedną z przyczyn pochwicy u kobiet, przy czym może to dotyczyć od 10 do 100% kobiet z tym rozpoznaniem. Forrest (1983) sądzi, iż pochwica u alkoholizujących się kobiet wiąże się z dyspareunią, zgeneralizowanym lękiem i reakcją tego typu na problemy seksualne. Pochwica, zdaniem tego autora, u kobiet alkoholizujących się ma charakter wtórny, a nie pierwotny.

C. PRZYCZYNY ZABURZEŃ SEKSUALNYCH WIĄŻĄCE SIĘ Z WIEKIEM

Zaburzenia seksualne ujawniają pewne specyficzne korelacje z wiekiem jednostki. Najogólniej można powiedzieć, iż u młodych mężęzyzn (do 25 roku życia)¹ dominują zaburzenia czynnościowe w postaci przedwczesnych lub zbyt wczesnych

17

2—Seksuologia...