1.3.1.34. Jaki archaizm flcksyjny występuje w pierwszym wersie Marii Antoniego Malczewskiego?
„Ej! ty na szybkim koniu, gdzie pędzisz, kozacze?”
a) pisownia małą literą nazwy narodowości - kozacze;
b) historycznie umotywowana końcówka -e w wołaczu lp.: kozacze;
c) forma kozacze jest innowacyjna, a nic archaiczna, por. Polaku, nic: Połączę;
d) żaden archaizm tu nic występuje.
1.3.1.35. Czym fleksyjnie różni się mąż od mężczyzna?
a.l historycznie mąż należy do deklinacji /o-tematowej, a mężczyzna - a-te matowej;
b) mąż odmienia się według deklinacji męskiej, a mężczyzna w lp. według deklinacji żeńskiej;
c) mąż ma czysty temat, a mężczyzna - końcówkę -a;
d) różnice flcksyjnc są nieistotne, ponieważ oba wyrazy odmieniają się według deklinacji męskiej.
1.3.1.36. Czym różni się dotychczas od do tych czasów'?
a) pisownią;
b) przynależnością do klasy części mowy; dotychczas - przysłówek; do tych czasów - wyrażenie trójwyrazowe;
c) w przysłówku zachowała się archaiczna, staropolska końcówka zerowa D. Imn. dawnego rzeczownika ^-tematowego; w wyrażeniu jest już. forma nowopolska - czasóv:\
d) użyciem i znaczeniem.
(.3.1.37. „O mój walący się domie'’ pisał Jan Kasprowicz. Czy forma domie jest:
a) archaizmem;
b) regionalizmem;
c) dialektyzmem;
d) bohemizmem?
1 3.1.38. Jakie archaizmy są ukryte w formach wyrazowych A) we Włoszech B) przed laty:
a) archaiczne końcówki A) Msc. Imn. -ech; B) N. Imn. -y;
b) staropolskie połączenia przyimków z rzeczownikami;
c) oba rzeczowniki reprezentują dawny typ plurale tantum;
d) brak przegłosu w formie Włoszech i oboczność tego procesu w laty.
1.3.1 39. Działanie analogii fleksyjnej ujawnia się we współczesnej odmianie rzeczowników:
a) hrabia, hrabiego, hrabiemu...;
b) sędzia, sędzi, sędzi...;
c) syn, syna, synowi...;
d) duch, ducha, duchowi...
1.3.1.40. Tendencja do upraszczania fleksji rzeczownika przejawia się w:
a) zmniejszaniu się liczby paradygmatów;
b) zmniejszaniu się liczby końcówek;
c) zaniku liczby podwójnej;
d) wyrównaniach tematycznych.
1.3.1.41. Oto krótka historia wyrazu ojciec: I) w jęz. pie. *otik-ó-s, tzn. rzeczownik o strukturze trójcie men towej; odmieniał się według deklinacji o-tematowej; 2) w wyniku procesów fonetycznych, zmian iloczasowych, działania prawa sylaby otwartej przeszedł w psi. w *ntbk-b; 3) w psł. zaszły trzy palatalizacje spółgłoski fonetycznej, tzn. otuk-e othće (I pala-lalizacja); olhke —> otue (U palatalizacja) oraz othkb -> of'ecb (III palatalizacja); 4) w konsekwencji III palatalizacii wyraz odmieniał się według deklinacji /o-tetnatowej; 5) w jęz poi. nastąpiła kolejna palatalizacja o(’ec -> oc 'ec, a następnie w wyniku tzw. palatalizacji asynchronicznej oc 'ca —> ojca wyraz uzyskał nową postać tematu; zgodnie z przekształceniami fleksyjnymi wyraz odmieniał się według deklinacji męskiej, kolejno uzyskując kategorię żywotności (B.-D.) oraz męskoosobowości (ojce - ojcowie). W jakim stopniu losy wyrazu ojciec są reprezentatywne dla historii (1 cksj i rze czowni k ów '
a) jest to przykład nietypowy, jednostkowy;
b) przykład ilustruje związki procesów fonetycznych z przeobrażeniami fleksyjnymi;
c) przykład dobrze ilustruje zacieranie się trójełementowej struktury' wyrazu w pie. i kształtowanie się deklinacji rodzajowej;
d) przykład dotyczy psi. przesunięć międzydeklinacyjnych w wyniku procesów fonetycznych (palatalizacje).
13.1.42. Proszę wskazać właściwe pochodzenie formy fleksyjnej wyrazu mąż w zw rocie; wychodzić za mąż:
a) archaiczna forma mianownika w funkcji biernika;
b) archaiczna forma biernika równa mianownikowi;
43