test gramatyka historyczna 4

1.3.1.34. Jaki archaizm fleksyjny występuje w pierwszym wersie Mam

,Jjp    koniu, gdzie pędzisz, kozacze?”

aj pisownia małą literą nazwy narodowości - kozacze; IpPIffijstóiycznie umotywowana końcówka -e w wołaczu lp.: kozacze-, J forma kozacze jest innowacyjna, a nie archaiczna, por. Polaku, nie|

Sę.35. Czym fleksyjnie różni się mąż od mężczyzna?

/ą| historycznie mąż należy do deklinacji yo-tematowej, a mężczyzna

. i

b) mąż odmienia się według deklinacji męskiej, a mężczyzna w lm według deklinacji żeńskiej;

■ #)> mąż mą czysty teliat, a mężczyzna - końcówkę -a;    M

d) różnice fleksyjne są nieistotne, ponieważ oba wyrazy odmieniają sil] według deklinacji męskiej.

1.3.1.36.    Czym różni się dotychczas od do tych czasów?.

a)    pisownią;

b)    przynależnością do klasy części mowy: dotychczas - przysłówek! ko tych czasów — wyrażenie trójwyrazowe;

c)    w przysłówku zachowała się archaiczną, staropolska końcówka żel rowaD. łmn. dawnego rzeczownika o-tematowego; w Wyrażeniu jest i już forma nowopolska - czasów;

d)    użyciem i znaczeniem.

1.3.1.37.    „O mój walący się domie” — pisał Jan Kasprowicz. Czy foraijfl Mffimetest:

a)    archaizmem;

|§ regionalizmem; f|) dialektyzmem;

:*_:. jf| bohemizmem?

1.3.1.38.    Jakie archaizmy są ukryte w formach wyrazowych A) we U7cm szech B) przed laty:

ąj archaiczne końcówki A) Msc. lmn. -ech; B) N. lmn.

b)    staropolskie połączenia przyimków z rzeczownikami;

c)    oba rzeczowniki reprezentują dawny typ plurale tantum;

d)    brak przegłosu w formie Włoszech i oboczność tego procesu w latym

Jv,I^39. Działanie analogii fleksyjnej ujawnia się we współczesnej odmianie rzeczowników:

H) hrabia, hrabiego, hrabiemu...)

$• b) sędzia, sędzi, sędzi...;

syn, syna, synowi^ ,

J d) duch, ducha, duchowi...

■fi 1.40. Tendencja do upraszczania fleksji rzeczownika przejawia się w: jJfa)_t zmniejszaniu się liczby paradygmatów;

"Kb) zmniejszaniu się liczby końcówek;

Hp).zaniku liczby podwójnej;

■Kjj.y/yrównamach tematycznych.

trafi !Hl. Oto krótka historia wyrazu ojciec: 1) w jęz. pie. *otik-ó-s, tzn. flBbzownik o strukturze trój elementowej; odmieniał się według deklinacji ^^matowej; 2) w wyniku procesów fonetycznych, zmian iloczasowych, .ilałania prawa sylaby otwartej przeszedł w psł. w *ołbk-t; 3) w psł. za-Jiy hzy palatalizacje spółgłoski fonetycznej, tzn. otbk-e —> otbće (I pala-fflpąpja); otbke —» otbcć (II palatalizacja) oraz otbkb —» ot 'ecb (III palata-mm ty konsekwencji III palatalizacji wyraz odmieniał się według tepclinaci i /o-temato wej; 5) w jęz. poi. nastąpiła kolejna palatalizacja ot’ec gjjfe ‘ec, a następnie w wyniku tzw. palatalizacji asynchronicznej oc'ca —> Mca jwyfaz uzyskał nową postać tematu; zgodnie z przekształceniami Hcsyjnymi wyraz odmieniał się według deklinacji męskiej, kolejno uzy-mijac kategorię żywotności (B.=D.) oraz męskoosobowości (ojce - ojco-KyrW jakim stopniu losy wyrazu ojciec są reprezentatywne dla historii fgpli rzeczowników?

JEa)" jest to przykład nietypowy, jednostkowy;

3b)- przykład ilustruje związki procesów fonetycznych z przeobrażenia-| mi fleksyjnymi;

jEj^przykład dobrze ilustruje zacieranie się trójelementowej struktury ^wyrazu w pie. i kształtowanie się deklinacji rodzajowej;

^)^r przykład dotyczy psł. przesunięć międzydeklinacyjnych w wyniku 'procesów fonetycznych (palatalizacje).

Ęfii42. Proszę wskazać właściwe pochodzenie formy fleksyjnej wyrazu gffw źwrocie: wychodzić za mąż:

Sa)' archaiczna forma mianownika w funkcji biernika;

Ib) archaiczna forma biernika równa mianownikowi;