270
Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki
o — j . o~k'dMi 2\ °
(34.3)
stąd po zlogarytmowaniu obu stron równości:
, In 2 , f , ln 2 0,693
d\j2=— lub k = — = ——
* d\/2 “l/2
(34.4)
Wyrażenie (34.2) po wstawieniu w miejsce k wyrażenia (34.4) przyjmuje postać:
In 2 x
ml -2
(34.5)
Pomiar współczynnika pochłaniania k promieniowania y odbywa się w następujący sposób: na drodze wiązki promieniowania pochodzącego ze źródła promieniotwórczego ustawia się płytki z materiału, który osłabia intensywność przenikającej przez niego wiązki. Intensywność przechodzącej wiązki mierzona jest za pomocą specjalnego licznika kwantów umieszczonego w stałej odległości od źródła. W miarę zwiększania liczby płytek absorbenta, a tym samym grubości absorbenta intensywność przechodzącego strumienia maleje zgodnie ze wzorem (34.5). Wielkości I0,1 we wzorze (34.5) można zastąpić ilością kwantów zarejestrowanych przez licznik w ciągu jednostki czasu bez użycia absorbenta n0 i z ab-sorbentem n, czyli wzór (34.5) można wyrazić w postaci
n(x) = n0- 2 ® (34.6)
Po zlogarytmowaniu wzoru (34.6) otrzymuje się zależność:
log n = log n0 - (34.7)
“1/2
Zgodnie z zależnością (34.7) logarytm zmierzonej intensywności promieniowania y powinien zależeć liniowo od grubości warstwy pochłaniającej x. Wystarczy zatem mierzyć za pomocą licznika ilość kwantów przechodzących przez warstwę pochłaniającą w jednostce czasu, stopniowo zwiększając jej grubość, a następnie otrzymane wyniki przedstawić w postaci wykresu log« = f (*). Jeżeli spełnione jest prawo pochłaniania (34.2), to zgodnie z równaniem (34.7) wykres powinien przedstawić
linię prostą. Z otrzymanego wykresu łatwo jest wyznaczyć
log 2
jako współczynnik
nachylenia prostej do osi x, a następnie obliczyć wartość dl!2, która po podstawieniu do wzoru (34.4) pozwoli wyznaczyć wartość współczynnika pochłaniania k.
Każdy licznik promieniowania daje pewną liczbę zliczeń nawet w nieobecności źródła promieniotwórczego. Zliczenia te stanowią tzw. tło licznika, pochodzą