SNC03757

jm. 10.5. Główne szlaki cyklonów tropikalnych (linie ciągle) i cyklonów umiarkowanych szerokości ficznych (linie przerywane) (wg Wiśniewskiego i Marsza)

geogra-

FP°1

alt#

n*'

pó*

pad

**

»<r

tu*

niego najwyżej na dystans do 2r-3 stopni szerokościowych. Trafiając na zachodzie na kontynent zmierzają już zazwyczaj ku północy. Powodując spustoszenia na wybrzeżach, w głębi lądu szybko wypełniają się i nikną. Zdarza się, że niektóre cyklony tropikalne okrążają wyż podzwrotnikowy od zachodu bądź „wślizgują się” w bruzdę między dwoma wyżami i wkraczając w umiarkowane szerokości, dają początek cyklonom, typowym dla tej strefy.

Większość część cyklonów tropikalnych (87%) powstaje na oceanach w pasie między 3 a 20° na obu półkulach. Tylko nad Atlantykiem cyklony powstają wyłącznie na północ od równika. Cyklony powstają najczęściej latem i wczesną jesienią, kiedy wody oceanów są najcieplejsze. Na półkuli północnej maksimum ich występowania przypada na sierpień, na półkuli południowej - na styczeń i luty.

W północnej części Pacyfiku cyklony spotyka się między brzegami Ameryki Środkowej i Azją. Można tu wydzielić trzy regiony częstego pojawiania się cyklonów tropikalnych: między Filipinami i Wyspami Mariańskimi (tam nazywa się je tajfunami, ang. typhoon), Hawaje oraz obszar między 90 i 125°W (są to huragany, ang. hurricaneś). Na południowym Pacyfiku rozciąga się jedna strefa cyklonów, położona między Australią i 150°W. Najczęściej spotyka się je w rejonie wysp Fidżi, Tonga, Nowych Hebiydów, Nowej Kaledonii i Samoa. Na północnym Atlantyku cyklony występują na wschód od Małych Antyli, na Morzu Karaibskim na wschód od 70°W, na północ od Karaibów, nad Zatoką Meksykańską (także i tu nazywane są hurricaneś). Nad północną częścią Oceanu Indyjskiego cyklony tropikalne występują w rejonie Zatoki Bengalskiej i nad Morzem Arabskim. W południowej części tego oceanu - między Madagaskarem i 90°E oraz przy południowo-zachodnich wybrzeżach Australii; australijskie cyklony nazywają się wtDy-wiOies (ang. whirl wind - wiatr wirowy).

Pod względem liczebności na pierwszym miejscu wśród wszystkich cyklonów tropikalnych znajdują się cyklony znad zachodniego Pacyfiku, nawiedzające m.in. gęsto zaludnione obszary południowo wschodniej Azji, cyklony atlantyckie natomiast stanowią zaledwien% "^Czystkich cyklonów, rejestrowanych na kuli ziemskiej (tab. 10.3).

227