SNC03775

ęstosaą cisz atmosferycznych (przyrost cmz o 5-20%),

C*ę* mgieł w miastach silnie zanieczyszczonych aerozolem jest większa, nato-nuas w miastach „czystych” mniejsza niż na terenach pozamiejskich, zanieczyszczenia powietrza osiągają w miastach największe stężenia; ostatnie lata ptzymosiy w Polsce znaczącą poprawę jakości powietrza - zmniejszyły się stężenia pyłów oraz składników zanieczyszczeń charakterystycznych m.in. dla smogu kwaśnego mekorzystne jest natomiast utrzymywanie się znacznych stężeń tlenków azotu, azona troposfcryczncgo i węglowodorów nasyconych oraz pojawianie się - przy słonecznej pogodzie - smogu fotochemicznego.

Nadbrzeżach miast można dostrzec cyrkulacyjne efekty zróżnicowania termicznego podłoża atmosfery. Powstaje bryza miejska - wiatr wiejący ku centrum miasta. Nad miastem następuje ponadto znaczący wzrost miąższości warstwy tarciowej w dolnej tro-posferze. Jest to efekt znacznej szorstkości podłoża oraz konwekcji termicznej. Skutkiem wzrostu tarcia zewnętrznego i wewnętrznego w atmosferze nad miastem jest także skręt wiatru, którego kierunek odchyla się w lewo od kierunku wiatru gradientowego.

I ^Współoddziaływanie między bryzą miejską, zmianami prędkości wiatru gradientowego oraz sterowaniem prądami powietrznymi w „tunelach ulicznych” powoduje powstanie skomplikowanych warunków cyrkulacyjnych w mieście. Ich rzeczywisty obraz ma na ogół niewiele wspólnego z konstruowanymi przez architektów i geografów modelami „stref wentylacyjnych” miasta, pokrywających się z głównymi ulicami, dolinami rzek i innymi elementami topografii miasta.

Stosunkowo jasny jest model cyrkulacji powietrza, kształtującej się pod wpływem ściany budynku. ustawionej prostopadle do wiatru - tj. ściany dowietrznej. Na ścianie takiej powstają dwie streKTOzdzielone tzw. poziomem stagnacji, leżącym mniej więcej na 3/4 wysokości ściany. Poziom ten wyznacza zarazem linię dywergencji powietrza na dowietrznej ścianie. Powyżej tego po-Kj występuje wślizgiwanie się powietrza ku szczytowi ściany, przepływ przez dach i opływanie Ściany ku jej bocznym krawędziom. Dalej - na stronie zawietrznej tworzy się wskutek ruchu rajwietrza podciśnienie, kształtujące zawirowania w prądach powietrznych; osie tych wirów są poziome za budynkami o znacznej rozciągłości poziomej, lub pionowe - za .wieżowcami". Nato trnłast na ścianie dowietrznej, poniżej poziomu stagnacji, powietrze spływa w dół i przy gruncie mywa budynek w postaci prądu narożnego (comer stream). Te narożne prądy osiągają znaczną j^praftok. dużo większą od ogólnej prędkości wiatru w terenie otwartym. Te efekty sprawiają, że ■rany | wysokiej zabudowie charakteryzują się lokalnie nasiloną prędkością wiatru, który po ^Rp odznacza się wyjątkowo dużą porywistością. A. Szponar (2003) podaje przykład aerody-^Kznych oddziaływań wzniesionych w Tokio .drapaczy chmur', które spowodowały tak wiel-Hppfte prądów narożnych w ich otoczeniu, że znajdujące się tam stare budowle zostały zde* ^Krane przez uderzenia wiatrów. Autor ten podkreśla, że .bezpośrednie sąsiedztwo niskich *>kkh budynków stwarza poważne problemy' (A. Szponar. str. 171). Wysokie budowie iteż pewne pozytywne znaczenie klimatyczne; w Łodzi stwierdziliśmy, że przyziemne inwer-■geratury i towarzyszące im niekorzystne warunki biometeorologiczne w otoczeniu wyso-■w.tqowy powstają później i trwają krócej niż w odkrytym terenie lub wśród niskiej zabudo ^{W Pf2yziemnych warstwach} powietrza, która zapobiega for-