SNC03795

		_ ^S FWOlCgU °**^dów atmosferycznych (średnie sumy miesięczne i rn™,_
Stacja	3	^11	m	IV	V j VI 1	-! vn	vm|	DC 1	i X |	XI	XII		lun)
Manaus Lagos	277	251	319	286	221 941	52	47	-1	——i-112	163	218	2104	•vp ] R
Niamey		37	114	128	254 408	206	66	142	204	72	34	1607	R
		0,1	3	8	37 80	142	208	84	19	0.2	o	_
Hawana													Z
		56	62	54	87I 166	106	128	147	145	116	42	lisi
Cberrapunji	20	50	177	661	1366 2780	2377	1769	1130	528	73	14	10945
Władywostok	12	12	18	38	86 120	86	184	107	62	34	12	771	Mu
Yuma	4	11	9	2	1 0	5	13	9	7	7	13	88	Pk
Ateny	55	44	33	19	23 16	4	9	15	41	65	73	397	Ś
Valcntia	154	134	116	88	85 79	95	116	m	141	136	163	1426	Ou
Warszawa	35	26	32	«	48 60	84	72	44	37	38	38	555	Ku
Omsk	7	6	9	16	17 64	54	42	24	20	17	12	288	Ku
Dikson	5	3	5	4	^6| ^181	21	Lfi	43	13	6		18C	Pol

Typy przebiegu opadów: R - równikowy, Z - zwrotnikowy, Mz - monsunowy zwrotnikowy. Mu - monsunowy umiarkowany, P — pustynny kontynentalny, Ś — śródziemnomorski, Ou — oceaniczny umiarkowany, Ku—kontynentalny umiarkowany, Pol - polarny

W miarę oddalenia od równika dwa maksima opadowe występują w coraz bliższych sobie terminach i wreszcie zlewają się w jedną kulminację, która przypada na okres najwyższego położenia słońca nad horyzontem. W Afryce jedno maksimum opadowe pojawia się już na 12—13. równoleżniku i tam pora deszczowa jest jeszcze dość długa, około 4-miesięczna (zob. Niamey, tab. 123). Bliżej zwrotnika okres ten skraca się, pozostała część roku ma skąpe opady lub jest zupełnie sucha. Taki przebieg opadów, w którym wyróżnia’ się jedna, letnia pora deszczowa, zalicza się do typu zwrotnikowego. Roczne opady zależą od czasu Trwania pory deszczowej i intensywności opadów w tym sezonie. W afrykańskim Sahelu sumy roczne opadów wynoszą zaledwie 300-500 mm, ale na wschodnich wybrzeżach kontynentów w zwrotnikowym typie przebiegu opadów obserwuje się sumy 1500-2000 mm (Sao Paulo w Brazylii 1430 mm, San Sahrador | 1800 mm).

Sahel (arab. krawędź) - jest południową krawędzią Sahary, stosunkowo wąskim pasem przejściowym między pustynią i sawanną. Z drugiej strony - jest to krawędź wilgotnej strefy między-zwrotnikowej. Na przestrzeni kilkuset kilometrów opady zmniejszają się kilkakrotnie. Leżąca w Nigrze miejscowość Zinder otrzymuje w ciągu roku średnio 529 mm deszczu, a położona już na Saharze, o 500 km na północ od Zinder. miejscowość Bilma otrzymuje zaledwie 29 mm opadu. Pora deszczowa trwa w Sahelu od czerwca do sierpnia, w tym czasie koncentruje się ponad 80% całej rocznej sumy opadów. Z nierównomiemością rocznego przebiegu opadów łączy się w Sahelu wielka zmienność opadów z roku na rok. W szczególnie suchych latach opady niemal w ogóle nie występują; tak było m.in. w 1972 i 1973 roku. Wskutek przedłużających się na następne lata suszy Sahel poniósł ogromne straty gospodarcze, w niektórych rejonach Nigru zginęło całe pogłowie bydła, które stanowi praktycznie jedyne źródło utrzymania mieszkańców. Pustynia przesunęła się na południe, zajmując miejsce suchej sawanny i stepów. Prawie całkowicie wyschło jezioro Czad. Od Etiopii na wschodzie po Mali i Senegal na zachodzie susza powoduje nieodwracalne zmiany w środowisku, przynosi głód i wywołuje dramatyczną wędrówkę mieszkańców w poszukiwaniu wody i żywności.