Rys. 2-418
0) Bdlia podsuwnicowa
a
77//
Rys. 2-419 mo — od wierzchu belki podsuwnicowej do dolnych pasów wiązarów, drugie— w granicach wysokości na podporach wiązarów (rys. 2-413 i 2-415). Gdy konstrukcja przekrycia zawiera podciągi kratowe, wtedy tężniki pionowe umieszcza siet między dolnymi pasami podciągów a wierzchem belek podsuwnicowych. Gdy wiązary dachowe mają węzły podporowe w pasie górnym i wspierają się na słupach, wówczas tężniki pionowe nad belką podsuwnicową umieszcza się w jednym paśmie. Rozwiązanie takie stosuje się również w przypadku dźwigarów pełnościennych trapezowych, dwutra-pezowych lub prostokątnych o pełnej wysokości na podporze (rys. 2-417). Rolę rozporki (pręta łączącego dźwigary dachowe) mogą spełniać płatwie skrajne lub pręty o smtikłości X 250.
W halach wysokich o kilku poziomach suwnic silnie obciążonych, a niezbyt długich, zwłaszcza w przypadku tężników ramowych korzystnie jest (ze względu na zapewnienie należytej sztywności) zastosować tężniki w obu polach skrajnych (rys. 2-412b).
Dolne tężniki pionowe projektuje się najczęściej jako układy skrzyżowane, które są proste w wykonaniu i zapewniają należytą sztywność hali. Jednak stosowanie ich nie zawsze jest możliwe z uwagi na zapewnienie przejść, co ma duże znaczenie w halach wielonawowych. Dlatego spotyka się często tężniki portalowe (rys. 2-414), stwarzające możliwości swobodnego wykorzystania przestrzeni między słupami. Należy unikać tu układów, w których belki podsuwnicowe podpierane są prętami tężników (rys. 2-416).
akcje pionowe są przeciwnych znaków i wynoszą
Tężnik przejmuje bowiem wówczas również obciążenia pionowe, co należy uwzględniać przy obliczeniach. Dlatego należy przyjmować tu rozwiązanie na przykład jak na rys. 2-418.
W zależności od zaleceń technologicznych i rodzaju gruntu (tereny eksploatacji górniczej) przyjmuje się różne schematy tężników, poniżej belek podsuwnicowych, jak to przykładowo podano na rys. 2-419a4-i. Stosuje się więc w pewnych przypadkach pojedyncze słupy sztywno połączone z belkami podsuwnicowymi (rys. 2-419f) lub też przegubowo — przy zamocowaniu w fundamencie (rys. 2-419g). To ostatnie rozwiązanie często jest przyjmowane w halach bez transportu lub z transportem podwieszonym. W halach bez jezdni podsuwnicowych, na przykład w halach magazynowych, wystawowych, sportowych i hangarach, tężniki pionowe podłużne stosuje się w ścianach zewnętrznych, tzn. elementy tych ścian, jak rygle, słupy główne i słupy dodatkowe, są wykorzystane jako części składowe tężników.
W halach o dużej wysokości projektuje się dodatkowe tężniki poziome (rys. 2-420), które przebiegają na całej długości ściany szczytowej, łącząc się z tężnikami pionowymi podłużnymi. Zmniejszają one długości wyboczeniowe słupów głównych hali oraz stanowią podparcie słupów pośrednich (między głównymi) tworzących konstrukcję ścian.
2.8.2. OBLICZANIE I KONSTRUKCJA TĘŻNIKÓW
Tężniki kratowe projektuje się podobnie jak kratowe słupy wspornikowe (por. p. 2.7.2.2), z tym że szerokość ich (rozstaw gałęzi) jest tu znacznie większa.
Przy obliczaniu tężników krzyżowych zakłada się, że całą siłę ukośną, powstającą od działania sił poziomych, przejmuje jeden krzyżulec rozciągany, zaś w przypadku zmiany, kierunku sił — drugi, a pierwszy sprężyście wybacza się i nie przejmuje żadnych sił.
Tężniki portalowe lub ramowe, choć zazwyczaj mają schemat ramy dwuprzegubowej, łatwo jest'’ obliczać, gdyż siły poziome zaczepione są na wysokości rygli i wywołują reakcje poziome jednakowej wartości na obu podporach (rys. 2-421). Re
I-1
Rys. 2-420
Rys. 2-421
R
Ph
(2-289)