skanuj0009 (399)

Rozdział IV

PIERWSZA POMOC W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZŁAMAŃ KOŚCI I USZKODZENIA STAWÓW

Dr hab. n. med. Zbigniew Dudkiewicz

1. WYBRANE ZAGADNIENIA OBRAŻEŃ UKŁADU NARZĄDU RUCHU

Obrażenia układu narządu ruchu po chorobach układu krążenia oraz nowotworach są trzecią przyczyną zgonów. Jednak przedstawiona powyżej statystyka odnosi się do ogółu populacji, natomiast w przypadku osób do 45 r. życia urazy są pierwszą przyczyną zejść śmiertelnych oraz trwałych okaleczeń, czy inwalidztwa.

Obecną sytuację możemy określić jako „epidemię urazów” - to cena jaką płaci społeczeństwo za dynamiczny rozwój różnych dziedzin swego życia. Zdecydowanie największa liczba obrażeń układu narządu ruchu jest następstwem wypadków komunikacyjnych. Kolejnymi co do częstości przyczynami „dostarczającymi” pacjentów do oddziałów urazowo - ortopedycznych są: wypadki przemysłowe, urazy sportowe, upadki z wysokości, urazy odniesione w czasie prac rolniczych, bójek i innych działań przestępczych, w tym z użyciem broni palnej. Według danych Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji Państwowej w ciągu 10 lat (od 1982 do 1991) średnio rocznie miało w Polsce miejsce 41 tys. wypadków drogowych, w wyniku których zginęło 5.600 osób, zaś 48.000 doznało obrażeń ciała. Wypadki drogowe w naszym kraju - jak wykazują to analizy - charakteryzuje duża „ofiarochłonność”. Przeciętnie w minionym 10-leciu na 100 wypadków ginęło 12,6 - 14,5 osób, podczas gdy np. w Austrii 2,9 - 4,2, w Wielkiej Brytanii 2,0 - 2,4 osób. Wśród ofiar dominowały osoby piesze. Ich udział w liczbie zabitych, w wyżej wymienionym okresie kształtował się w granicach 38,0 - 45,9%, a wśród rannych od 29,8 do 35,7%. Zwraca także uwagę fakt, że wśród ofiar dominowały osoby młode, w wieku 25-39 lat. Stanowiły one około 50% ogółu ofiar śmiertelnych oraz około 51 % ogólnej liczby rannych. Podstawową część wypadków w analizowanym okresie miała miejsce w miastach i kształtowała się w granicach około 57% ich ogólnej liczby. Na 100 wypadków ginie przeciętnie w miastach od 8,5 do 10,1 osób (podczas, gdy średnia krajowa sięga jak już cytowano 12,6-14,5 osób).

Najwięcej wypadków i ofiar odnotowano w miesiącach od sierpnia do października. Największe zagrożenie występowało w godzinach 12.00-21.00 (w tym okresie miało miejsce

58