Str2a (2)

© Łupliwość jest to zdolność minerałów do pękania pod wpływem uderzenia bądź nacisku na części ograniczone powierzchniami płaskimi.

W zależności od stopnia wyrazistości (czyli łatwości pękania minerału) oraz stopnia gładkości powierzchni, wyróżnia się następujące typy łupliwości:

•    doskonała,

•    dokładna (= bardzo dobra),

•    wyraźna,

•    niewyraźna (= niedokładna = słaba).

O Przełam jest to właściwość minerału, polegająca na pękaniu pod wpływem naprężeń wzdłuż dowolnych, nieregularnych powierzchni.

Opisując przełam, bierze się pod uwagę kształt i charakter powierzchni przełamu:

•    zc wględu na kształt powierzchni przełam może być: równy,

nierówny; szczególną odmianą przełamu nierównego jest przełam muszlowy;

•    ze względu na charakter powierzchni przełam może

być: gładki,

zadziorowaty, haczykowaty, ziemisty.

© Twardość minerału jest to opór, jaki stawia on rysującemu go ostrzu.

Twardość badanego minerału określa się, porównując ją z twardością minerałów wzorcowych, tworzących tzw. skalę Mohsa, a uporządkowanych według wzrastającej twardości.

© Barwa.

Ze względu na barwę wyróżnia się:

•    minerały barwne, obdarzone stałą, charakterystyczną dla siebie barwą;

•    minerały bezbarwne, nie mające charakterystycznej barwy.

Minerały bezbarwne zawierają zwykle domieszki różnych pierwiastków' barwiących, wskutek czego stają się minerałami zabarwionymi.

0 Rysa jest to barwa sproszkowanego minerału.

Za pomocą rysy można odróżniać minerały barwne od zabarwionych:

•    minerały barw ne mają rysę barwną,

•    minerały zabarwione mają rysę białą.

Rysę białą mają też minerały bezbarwne.

© Przezroczystość.

Ze względu na zdolność przepuszczania światła wyróżnia się:

•    minerały przezroczyste,

•    minerały przeświecające (= półprzezroczyste),

•    minerały nieprzezroczyste.

© Połysk.

Wyróżnia się następujące typy połysku:

•    szklisty (= zwyczajny),

•    metaliczny,

•    tłusty,

•    perłowy,

•    jedwabisty,

•    diamentowy.

Brak połysku określa się jako połysk matowy.

© Inne cechy.

W rozpoznawaniu niektórych minerałów pomocne mogą

być inne cechy, jak:

•    sprężystość (np. muskowit),

•    giętkość (np. gips),

•    kowalność (np. srebro rodzime),

•    zapach (np. wosk ziemny),

•    smak (np. halit),

•    magnetyzm (np. magnetyt),

•    charakterystyczne reakcje chemiczne (np. kalcyt),

•    gęstość pozorna (np. minerały ciężkie).

Wszystkie cechy minerałów (a zwłaszcza twardoścf i połysk) należy badad wyłącznie na osobnikach świeżych. Ziarna mineralne dotknięte procesami wietrzenia mogq mied silnie zmienione własności, wskutek czego łatwo o błędne) diagnozę. Prawidłowemu rozpoznania sprzyja też analiza jak największej liczby ziarn danego minerału w skale.

7.    A K....... (m:,)