Str4 (24)

(4)

Z*kł»d Gcołogłl Ogólnej I M»!cm»tyc,no) #tM» Ćwiczenia z geologii ogOlnłj

Struktury i tekstury skał magmowych

Pojęcia struktury i tekstury dotyczę wewnętrznej budowy skał, czyli - sposobu wykształcenia i rozmieszczenia ich składników.

ST radycyjnie w polskiej literału cze geologicznej (podobnie, jak w literaturze niemieckojęzycznej 7 i rosyjskojęzycznej) terminy "struktura" i "tekstura" sq rozumiane inaczcj dla skał krystalicznych (tzn. magmowych i metamorficznych), a inaczej dla skał osadowych. Definicje wprowadzone ni-i zmierzają - na wzór literatury anglojęzycznej - do ujednolicenia tych pojęó.

0 Struktura jest to sposób uporządkowania składników i stopień wypełnienia przez nie przestrzeni skały.

0 Tekstura jest to sposób wykształcenia składników skały, tzn. stopień jej krystaliczności, wielkość i kształt kryształów oraz wzajemne stosunki między nimi.

PODZIAŁ STRUKTUR ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB UPORZĄDKOWANIA SKŁADNIKÓW
Bezładna (nicu|H>r/ądko\vuiia, bezkierunkowa) Uporządkowanie składników niewidoczne								Najczęściej spotykana struktura skał magmowych, szczególnie plutonicznych. ale także żyłowych i wulkanicznych.
Uporządkowana (kierunkowa) Składniki skały wykazują widoczne makroskopowo uporządkowanie	Równoległa Składniki płaskie lub wydłużone ułożone równolegle do siebie	Linijna (linearna, liniowo-równoległa) Wydłużone kryształy lub wrzecionowate agregaty mineralne ułożone równolegle do siebie.		• • • * •				Występuje (choć stosunkowo rzadko) we wszystkich typach skal magmowych.
		Plaska (jrłasko-równoległa) Minerały blaszkowe i tabliczkowe lub płaskie agregaty mineralne ułożone równolegle do siebie.
	Kulista Kryształy lub ich zespoły ułożone współśrodkowo lub promieniście wokół centrów krystalizacji	Sfcrolityczna (promienista) Wokół centrów krystalizacji ułożone są promieniście składniki pręcikowe			: • *, • ; •. : • •    a* * * • • ... .. . 9 • * • * . . * •    • • • • .			Powstaje niekiedy w kwaśnych skałach wylewnych.
		Sfcroidalna (kulista sensu stricto) Minerały układają się koncentrycznie. kulistymi lub elipsoidalnymi powłokami			kw YTa			Występuje (rzadko) tylko w skałach głębinowych.
Występowanie struktury linijnej określa się także mianem lineacji. zaś występowanie struktury płaskiej - mianem foliacji. Struktury równoległe, powstające w skałach wylewnych w rezultacie krzepnięcia lawy w czasie jej ruchu, noszą nazwę struktur fluidalnych

PODZIAŁ STRUKTUR ZE WZGLĘDU NA

Zbita (masywna)

Składniki mineralne ściśle wypełniają całą przestrzeń skały.

STOPIEŃ WYPEŁNIENIA PRZESTRZENI SKAŁY

Typowa dla skał plutonicznych ł żyłowych, ale często spotykana również w skałach wulkanicznych.

Porowata

W skale występują wolne przestrzenie (pory), me zapełnione podczas krystalizacji składnikami mineralnymi

Miarolityczna

(miarolowa)

Pory są kanciaste, ograniczone ścianami kryształów

Występuje wyłącznie w skałach fancrokrystalicznych. plutonicznych i żyłowych.

Pęcherzykowata

Pory mają kształty kuliste lub elipsoidalne

Charakterystyczna dla afanitowych i porfirowych skał wulkanicznych.

Jeżeli pęcherzyków w skale jest tak dużo. że oddzielają je tylko cienkie ścianki, to struktura nosi nazwę gąbczastej, jeżeli zaś pęcherzyki wypełnione są (całkowicie lub przynajmniej częściowo) minerałami wtórnymi, to struktura jest migdałowcowa.