strona (187)

najkrótszego, przy którym skurcz jeszcze następuje. Ten czas trzeba zanotować. Jest to chronaksja,

- prąd ma wartość podwójnej reobazy, lecz skurcz nie występuje. Wówczas, utrzymując prąd na poziomie podwójnej reobazy, zwiększa się czas impul su aż do wystąpienia najmniejszego skurczu. Ten czas impulsu należy zanotować. Jest to chronaksja;

d)    w przerwie między impulsami odrywamy czynną elektrodę od skóry (lub przerywamy prąd przerywaczem na rękojeści elektrody). Cofamy nastawienie czasu impulsu do 5 ms;

e)    powtarzamy od punktu b co najmniej raz (jak przy oznaczaniu reobazy). Uważamy przy tym, aby prąd miał wartość podwójnej reobazy.

U pacjentów otyłych występują podobne trudności jak przy oznaczaniu reobazy.

Chronaksja zwiększa się wielokrotnie (od kilku do kilkuset razy) w uszkodzeniach nerwów. Wartość prawidłowa chronaksji dla różnych mięśni i dla różnych osób waha się w dość dużych granicach. Jej pomiar jest użyteczny przy ustalaniu napięcia w elektrostymulacji. Przed wprowadzeniem elektromiografii chronaksja była stosowana do rozpoznawania niektórych chorób neurologicznych.

C. Oznaczanie krzywej i/t

Krzywa i/t jest wykresem pobudliwości elektrycznej nerwu (lub mięśnia). Wykres krzywej i/t przedstawiono na ryc. 4.13. Wszystkie wartości czasu i prądu w polu położonym ponad krzywą wywołują skurcz, wszystkie wartości poniżej krzywej nie wywołują go. Krzywą i/t wykreśla się dla prądów prostokątnych i trójkątnych. Mają one odmienny przebieg spowodowany różnicą akomodacji.

1.    Wykreślanie krzywej i/t dla impulsów prostokątnych:

a)    współrzędne czasu (pozioma) i natężenia (pionowa) wykreślane są na siatce logarytmicznej;

b)    oznacza się reobazę;

c)    techniką zastosowaną przy oznaczaniu reobazy oznaczamy najmniejszy prąd wywołujący skurcz kolejno dla czasów impulsu 500, 100, 10, 1 i 0,1 ms. Otrzymane wartości oznaczamy kropkami na współrzędnych czasu i natężenia;

d)    powyższe oznaczenia łączy się linią, interpolując brakujące wartości;

e)    na tak otrzymanej krzywej i/t należy znaleźć i oznaczyć wartość chronaksji. Jest to drugi, mniej dokładny sposób oznaczenia chronaksji.

2.    Wykreślanie krzywej i/t dla impulsów trójkątnych (postępuje się podobnie jak przy wykreślaniu krzywej i/t dla impulsu prostokątnego, jedynie zmienia się kształt impulsu):

a)    stosujemy prąd trójkątny, w którym czas narastania prądu i cały czas trwania impulsu wynosi 1000 ms;

b)    zwiększamy natężenie aż do otrzymania pierwszego skurczu mięśnia;

c)    notujemy otrzymaną wielkość natężenia prądu. Nazywamy ją progową wartością akomodacji;

d)    dalej postępujemy jak przy wykreślaniu krzywej i/t, z tą różnicą, że stosujemy impulsy, w których czas impulsu (t_imp) kolejno: 500, 100, 10, 1 ms jest równy czasowi narastania prądu (t_n). Są to zatem impulsy trójkątne;

e)    według otrzymanych wielkości kreślimy krzywą na tej samej siatce współrzędnych, na której wcześniej wykreślona została krzywa dla prądu prostokątnego. Krzywa i/t jest dość dokładną miarą pobudliwości mięśnia.

187