t101

3.2. Opracowanie techniczne materiału głównego pracy 101

Podczas sporządzania ilustracji należy zadbać o szczególną estetykę wykonania oraz komunikatywność obrazu graficznego. W celu zachowania przejrzystości ryciny należy w obrazie graficznym umieszczać możliwie najmniej objaśnień słownych, a przenosić je do opisu pod ryciną lub zamieszczać w tytule. Legendę do ryciny należy umieszczać bezpośrednio pod obrazem graficznym, a przed tytułem. Legendy (objaśnienia) powinny wyjaśniać w pełni obraz graficzny ryciny, np. skale, oznaczania linii, zastosowane symbole, znaki itp.

Ilustracje - podobnie jak tabele - powinny ściśle wiązać się z problematyką poruszaną w pracy lub ją rozszerzać. Należy je umieszczać bezpośrednio po odnoszącym się do nich tekście lub na osobnych stronach. Ryciny mniejsze od formatu A4 należy wklejać w odpowiednie miejsca w tekście maszynopisu pracy magisterskiej. Nie należy przyklejać całej ilustracji, lecz tylko jej boki.

3.2.7.1 Wykresy, diagramy, schematy i rysunki

W pracach naukowych i technicznych najczęściej stosowanymi formami graficznej ilustracji wyników badań są wykresy, diagramy, schematy, rysunki techniczne, zapisy rejestratorów aparatury pomiarowej.

Wykresy są graficznymi odwzorowaniami zależności między dowolnymi wielkościami. Zakres stosowania wykresów może być różny. W pracach naukowych wykresy najczęściej stosuje się do [26]:

-    przedstawiania zmian badanego czynnika lub parametru w czasie (są to łzw. wykresy dynamiczne);

-    przedstawiania zależności co najmniej dwóch zmiennych (są to tzw. wykresy funkcyjne);

-    porównania różnych wielkości lub wskaźników, np. statystycznych (są to tzw. wykresy porównawcze).

Obraz graficzny wykresu sporządza się najczęściej w prostokątnym układzie współrzędnych, a na osiach (rzędnych i odciętych) oznacza się skale odpowiadające zakresom badanych wartości. Podziałkę można przedstawić jednym z dwóch sposobów:

-    kreskami podziałowymi,

-    liniami siatki współrzędnych, czyli tzw. siatką liczbową.

Wartości liczbowe przy podziałkach powinny być tak dobrane, aby linie lub krzywe przedstawiające zależności badanych wartości były pochylone względem osi a; pod kątem 30-45° oraz łatwe do wzrokowego oddzielenia od siebie (ryc. 9).

Najczęściej na wykresach stosuje się skale liniowe, tzn. mające ten sam moduł. Zastosowanie różnych modułów na skalach wykresu pozwala ścieśnić lub rozciągnąć prezentowane krzywe. Niekiedy zachodzi potrzeba zastosowania skali nierównomiernej, np. jedna z osi (najczęściej badana zmienna) jest wyrażona w skali logarytmicznej (wykres w skali półlogarytmicznej), a całość wykresu (obie osie) - w skali logarytmicznej (ryc. 10).