wykłady z socjologii 13 2014 (65)

2013-11-25

SOCJOLOGIA ZDROWIA, CHOROBY I MEDYCYNY

KONTEKST POWSTANIA SOCJOLOGII MEDYCYNY:

*    Przemiany cywilizacji Zachodu: modernizacja społeczeństwa i

medycyny.

*    Przemiany demograficzne: wydłużenie życia ludzkiego = więcej

chorób przewlekłych.

*    Przemiany w biomedycynie: rozwój wiedzy medycznej, nowe

pojęcia, teoria bakteryjna w połowie lat 50-tych zachowana.

*    Wzrost znaczenia czynników socjokulturowych w wyjaśnianiu

chorób cywilizacyjnych: prospołeczne stanowiska w środowiskach lekarskich.

*    Powstanie uspołecznionego systemu opieki medycznej:

demokratyzacja dostępu, zbiurokratyzowanie usług medycznych, uprzedmiotowienie relacji lekarz - pacjent.

*    Powstanie i rozwój epidemiologii : w analizach chorobowości i

umieralności zaczęto stosować terminy i metody badań socjologicznych.

^Przemiany psychiatrii: wzrost znaczenia czynników psychosocjologicznych w etiologii i leczeniu psychoz, depresji, nerwic.

*    Wpływ poziomu życia na poziomy zdrowia: jakość życia, zmiana obrazu człowieka chorego, wzrost znaczenia medycyny prewencyjnej, edukacji zdrowotnej.

*    Wzrost znaczenia procesów medykalizacji życia jednostek i populacji.

*    Badania empiryczne: nierówności w zdrowiu, niedostępność usług medycznych, jakość życia a zdrowie.

*    Źródła rozwoju w teoriach i metodach socjologicznych:

-    E. Durkheim: Studium samobójstw

-    H. Spencer : Teoria organicystyczna

-    T. Parsons: Struktura społeczna a osobowość

-    A. Schutz: O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej

-    E. Freidson: Profession of Medicine

SOCJOLOGIA MEDYCYNY ( lata 60)

SOCJOLOGIA ZDROWIA I CHOROBY ( lata 70)

SOCJOLOGIA CIAŁA : ZDROWIE, CHOROBA, STARZENIE SIĘ ( ostatnio - A. Giddens)

SOCJOLOGIA ZDROWIA I MEDYCYNY

Strauss wyróżnił:

Socjologię medycyny tj. instytucji wraz z jej aktorami

Instytucja: trwały element ładu społecznego ( np. rodzina, własność, prawo), uregulowana i usankcjonowana forma działalności ( np. nauka, szkolnictwo, sądownictwo, medycyna), uznany sposób rozwiązywania problemów współpracy i współżycia ( np. małżeństwo, rozwód, kredyt, arbitraż), organizacje formalne pełniące w społeczeństwie określone funkcje ( np. szpital, więzienie, zakład produkcyjny, urząd).

Socjologię w medycynie tj. „na usługach” medycyny, jako pomoc w rozstrzyganiu problemów zdrowia i choroby.

Socjologia w medycynie: działa w obrębie wyznaczonych przez parametry medycyny i akceptuje jej cele i priorytety( lata 50 - te XX wieku).

Socjologia medycyny^według R. Straussa (1957) Socjologiczna wiedza, koncepcja, teoria, metody

Socjologiczne problemy    Zawody medyczne

dotyczące zdrowia i choroby    instytucje, organizacje

socjologia zdrowia    socjologia zawodów medycznych

socjologia choroby    socjologia instytucji medycznych

2