Zdjęcie0523 (2)

cie, o prawników oczekuje się pierwszeństwa dla sprawiedliwości, po. święceń i dbałości o przestrzeganie prawa przez współobywateli. Realizm cji zgoła innych wartości centralnych, ważnych ze względu na dobro wspólne, oczekuje się od współczesnych menadżerów (sprawności i efek-tywności organizacyjnej), biznesmenów (zysków) itd.

Oczekiwania kierowane pod adresem przedstawicieli poszczególnych zawodów zmieniają się, są różne i zależą od kultury konkretnego społe-czeństwa. W liberalnych społeczeństwach demokratycznych oczekuje są dziś od żołnierza zdolności zabijania, ale już nie umierania. Wyborcy i instytucje tych społeczeństw godzą się na takie działania orężne, w których ich żołnierze mogą zabijać wrogów wolnego świata, zbrodniarzy i przestęp. ców, tyranów i terroiystów, aby wyzwalać zniewolonych, nieść wolność i demokrację, aleoczekująjednocześnie, aby ci żołnierze nie umierali, byli nieśmiertelni i rycerscy w działaniach przywracających nadzieją, niosących pomoc, podtrzymujących pokój itp. Są jednak nadal i takie społeczeństwa, któiych kultury akceptują umieranie swoich żołnierzy, wręcz oczekują tego od nich, gwarantując im życie wieczne, w zamian za śmierć w boju.

Etyka i moralność żołnierzy ma wielowiekową tradycję. Jest to tradycja posłuszeństwa i wierności takiej wartości centralnej (molamej) jak wolność, suwerenność i bezpieczeństwo wspólnoty, której żołnierz służy. W tej etyce i moralności istota rzeczy zasadza się na tym, aby nie szkodzić, chronić, walczyć i bronić tej wartości, której wyrazicielami są przełożeni żołnierza — bywali nimi zarówno wodzowie, książęta, królowie, cesarze i carowie, jak również wspólnoty narodowe i państwo reprezentowane przez demokratycznie wybierane władze państwowe, a ostatnio również międzynarodowe.

Cnotami i powinnościami zawodu lekarskiego, które ukształtowała tradycja, są przede wszystkim takie jak: troska o chorego i nieszkodzeniejegp zdrowiu, sumienność i życzliwość oraz skromność, humanizm i humanitfr ryzm oraz łagodność w troskliwej opiece nad pacjentem, stanowczość i trzeźwy obiektywizm zarówno w diagnozowaniu choroby, jak i jej leczeniu. Zgodnie z tradycją platońską w definiowaniu cnót, wadami zawodu lekarskiego jest brak troski o chorego i szkodzenie zdrowiu lub zabójstwo, niesumienność zawodowa i nieżyczliwość oraz arogancja, brak humanitaryzmu i traktowanie pacjenta jak rzeczy, brak łagodności i troskliwości w opiece nad pacjentem, brak stanowczości i lekkomyślność ■/amwnn w dia*

gn°*° ne t»^r( wan‘® lepsze

czesn;

lekarz

deksa

nejfo

medy

T

skiej ce lei p.n.e zVj centi i nie chon łeczj dobi bezn

ryci w nl Zoł ca.' żyd dur rea (arl

prJ

-di

De

ty

jal

sk