Zdjęcie1131

którego ok sposób przypisać wyłączni* do UJ jednej — Jakie często jałowej — działki, która nazywa się dziś socjologią. InUrtaowały go, z jednaj atrony, samu podstawy poznania humanistycznego i światopogląd, jaki moina na nich zbudować, z drugiej zaś — losy cywilizacji, która — jak sądził — zaletą w ogromnym stopniu od wysiłku myśli. Był socjologiom, jak Thomas czy Park, lecz był zarazem reformatorem nauki jak Dilthey czy Rickert, filozofem kultury jak Sinunel, Dilthey czy Ortega y Guseł, filozofem tout court jak Bergson czy James. Był nade wszystko współtwórcą tej wielkiej „reorientacji myśli europejskiej", która pnypadk na ostatnie łata XIX wieku i na wiek XX. Takie z tego powodu Znaniecki jest w połstaf] socjologa posłaną wyjątkową i god-

■ą

Oczywiście. Hńejsae (fnemnae ani me ingV.if*i'i ■szynlrh aspektów dnałahwan TnwwrHrp. ani nir poświ— każdemu pośród tych, które uwzględnia, jednakowo dużo uwagL. Ńa pierwszym pianie znajduje się w nim Znaniecki jako twórca systemu socjologii teoretycznej. wszystko natomiast inne służy jedynie za wprowadzenie lub tło.

Niniejsza książka nie jest więc wyczerpującą monografią Znanieckiego. Czytelnik, którego bohater tej książki poważniej zainteresuje, znajdzie w bibliografii wskazówki, gdzie szukać dodatkowych informacji. Z pewnością będzie najlepiej, jeżeli sięgnie on najpierw po pisma samego Znanieckiego, których próbkę — niewielką w porównaniu z rozmiarem jego nie wydanych Dzieł uzzyitkkh — daje druga część niniejszej publikacji. Zamieszczone w niej wy-imki nie zą wszakże wyborem w pełni reprezentatywnym. Stało się tak z trzech przyczyn. Pierwsza z nich to wielowątkowość pism Znanieckiego, której nie zdoła ogarnąć nawet znacznie obszerniejiza antologia. Druga przy-

\l

czyna to skhmtuM autora WtUjpii <to toefaU/uH do przadatawianta cy/ych n«J y/wznto }*///''// hm w wlalu różnych atormulowanUu.1i, y/óród których trzeba było dokonywa/; arbitralnego wyboru, Trzoda przyczyna to elufó zaprez»nlowa nlu przędą wazyatklm pruć; trudno doaUfpnytil), t], bądź nlo tłumaczonych do tej pory nu Jiptyk polaki, bądi ogłoazonych po polaku bardzo dawno 1 osiągalnych dzik tylko w apoojallatycz-nych bibliotekach.