IMG 06

dla mnie. Jest moim najlepszym kolegą w klasie (chłopiec).

--Sądzę, że Sylwek jest wystarczająco zdolny, tylko żeby

chciał się uczyć (dziewczynka).

—    Nieraz zapomina odrobić lekcje, ale czasami nawet ładnie odpowiada na stopnie (dziewczynka).

—    Można powiedzieć, że jest miły, zna dużo historyjek, ta> kich bardzo śmiesznych. Lubię go, bo jest zabawny (dziewczynka).

—    Jest sympatyczny, ładny chłopak i można o nim powiedzieć jeszcze takie inne rzeczy (dziewczynka).

—    Rozwesela klasę (chłopiec).

—    Gdy trzeba, trzyma język za zębami. Nikogo nie wyda (chłopiec).

—    Lubi grać w piłkę i w ogóle wf (chłopiec).

—    Sylwek na ogół nie odrabia lekcji, ale jak mu się coś odmieni, to nawet bardzo dobrze je przygotuje (dziewczynka).

Po złożeniu przez uczniów (a także niejednokrotnie przez nauczyciela) negatywnych i pozytywnych opinii ustala się wnioski końcowe przy współudziale uczniów, którzy najczęściej wypowiadali się na temat ocenianego kolegi lub koleżanki. Pierwszy z wniosków jest równoznaczny z wyrażeniem pozytywnych cech opiniowanego ucznia, dzięki którym da się on lubić; drugi sygnalizuje braki i błędy w postępowaniu tego ucznia, wymagające możliwie szybkiego ich wyrównania lub usunięcia; trzeci — zobowiązuje klasę do udzielania pomocy w przezwyciężaniu trudności związanych z jego zachowaniem i nauką; czwarty — dotyczy służenia radą i pomocą przez najbliższych jego kolegów (koleżanek) w dążeniu do zmiany dotychczasowego postępowania; piąty — wyraża pełne zaufanie do danego ucznia, który — jak się podkreśla — jest w stanie zmienić i udoskonalić swoje zachowanie nawet wówczas, gdy nie może liczyć na pomoc pozostałych kolegów (koleżanek) z klasy.

Oto przykład takich wniosków końcowych w związku z przytoczonymi wcześniej opiniami dotyczącymi chłopca z klasy VI: 1. Sylwek da się lubić, ponieważ jest dla swoich kolegów bardzo dobry, opowiada zabawne historyjki, potrafi dotrzymać słowa i nie jest wcale mniej zdolny od innych.

2.    Powinien być bardziej systematyczny w pracy, opanowany na przerwach i nie -rozmawiać na lekcjach.

3.    Klasa może mu pomóc w tym, że pozwoli mu się spokojnie wypowiedzieć na lekcji, że nie będzie go peszyła, gdy powie coś niezręcznie.

4.    Robert postanawia namówić Sylwka, aby nie chodził nigdy na wagary i uczył się systematycznie. Chce prosić go o pokazanie mu od czasu do czasu odrobionych zadań domowych.

5.    Sylwek może korzystać z pomocy klasy i kolegów, ale przede wszystkim będzie starał się pomóc sobie sam. Zasługuje na pełne zaufanie klasy i można na nim polegać.

Technikę sondażu opinii negatywnych i pozytywnych o uczniu kończy przekazanie klasie powyższych wniosków, dokonywane (z reguły przez wychowawcę klasy. Technikę tę stosuje się w zasadzie tylko wobec uczniów starszych wiekiem, tj. od około 11-12 noku życia.

Bardziej korzystna z pedagogicznego punktu widzenia jest niewątpliwie druga odmiana techniki sondażu opinii o uczniach, jaką stanowi technika sondowania wyłącznie pozytywnych opinii o uczniu. Wydaje się ona celowa i użyteczna, zwłaszcza w przypadku uczniów z wyraźnymi zaburzeniami w zachowaniu i nauce. Rozpoczyna się od wyjaśnienia celu, jaki przyświeca zgłaszaniu tego rodzaju opinii, łącznie z jej uzasadnieniem. Podkreśla się przy tym m.in., iż każdy człowiek wykazuje się wielością uznanych społecznie cech, które z reguły dominują nad popełnianymi przez niego błędami, ujawnianymi słabościami czy też aspołecznymi zachowaniami. Następnie uczniowie zgłaszają wyłącznie pozytywne opinie i oceny o chłopcu lub dziewczynie, którzy uprzednio wyrazili na to zgodę.

Przykładowo podaję niżej wypowiedzi uczniów klasy VII, dotyczące pozytywnych cech chłopca trudnego, z wyraźnymi niepowodzeniami w nauce szkolnej:

—    Edek zna się na żartach i jest bardzo wesoły (chłopiec). —- Jest uczynny. Gdy się go o coś prosi — dhętnie to wykona

(dziewczynka).

—    Nie wyłamuje się z klasy. Jest solidarny (chłopiec).

—    Może nie jest taki zdolny, jak inne dzieci, ale się stara (dziewczynka).

165