DSC00284

Hfr Saykj iomtsi/.i

150

inspiracji do tworzeniu poezji. Mąż nie (xxr.ili rozróżnić prawdy uouri _t tul literackiej pozy.

U drugiej ivęśi i dramatu Krasiński ukazał rewolucje jako apokalipiy_t/. m\ obraz koma świata. Nie szczędził również słów krytyki warstwie m_a. (•nackiej,. której wywodził się hrabia Henryk. Arystokracja w dramacie pi/edsta\Niona została jako obóz łudzi pozbawionych wiary w zwycię. siwo, zniew ieściałych i gotowych do zdrady. W negatywnym świetle uka/.tł również rewolucjonistów. U dramacie przedstawił ich jako ludzi kierujących sic żądzą zemsty, pragnieniem zniszczenia wszystkiego, co •M:ało związek ze środowiskiem arystokratycznym i upadającym świa-te:r. feudalnym. Krasiński trafnie wydobył obłudę ówczesnych rewolu* i ?i. które zrodziły się z pragnienia sprawiedliwości i powszechnej równo->c:. a Je \.v.v byłv kolebką nowych podziałów społecznych i stworzyły m wwh przywódców despotów; walczyły z religią, a w istocie, wprowa-a/ai\ kult nowych bogów. W dramacie despotyzm uosabia Pankracy, a arcykapłanem nowej religii Wolności jest zaś Leonard. Krasiński nadał , i*u p« stanom rysy demoniczne. Stylizacja Pankracego skłania do utożsamiania go z Antychrystem. Jego osobie towarzyszą żydzi, pozornie przechrzczeni na nową, rewolucyjną wiarę, ale w istocie zamierzający . a męt rew olucji wykorzystać do osiągnięcia swoich celów. Pojawienie v Antychry sta ; przechrzczonych żydów to znaki zapowiadające koniec świata, które odnaleźć można w tekście Apokalipsy świętego Jana i tek* >tach apokry ficznych. Dramat otwarty sceną przypominającą pierwsze przyjście Chrystusa na świat (Anioł, który ogłasza „pokój ludziom dobrej woli”) - kończy się sceną Sądu Ostatecznego.

Nie-Boska komedia Krasińskiego spotkała się z uznaniem Mickiewicza, który poświęcił jej wiele miejsca w wykładach o literaturach słowiańskich (1.S43). Po prapremierze w roku 1902 w reżyserii Józefa Kotarbińskiego była wielokrotnie grywana na scenach polskich. Dramat ten - obok Fausta Goethego. Manfreda i Kaina Byrona, III części Dziadów oraz Kordiana - został uznany za jedno z najwybitniejszych dzieł romantycznych. Krasiński jako jedyny z ówczesnych poetów polskich wykroczył poza tematykę patriotyczną i ukazał uniwersalne problemy romantyzmu: epoki zbuntowanej jednostki i rewolucyjnego tłumu. Stworzył dzieło żywe teatralnie, imponujące rozmachem konstruowania przestrzeni scenicznych i scen zbiorowych oraz ujęciem czasu historycznego w perspektywie czasu boskiego.

Dr. 24 września 1821 roku w l>askowie-Głuchach, zm.23 maja 1883 roku w Paryżu*, poeta, filozof, malarz, grafik i rzeźbiarz, teoretyk kultury. Używał przez pewien czas przybranego na bierzmowaniu imienia Kamil. Urodzony w rodzinie drobnoszlacheckiej, wcześnie osierocony przez matkę i pozbawiony opieki ojca, komornika urzędującego z dala od rodziny, wychowywał się na dworze prababki. Po powstaniu przeniósł się do Warszawy. Tu we wrześniu 1831 roku podjął naukę w gimnazjum w Lesznie, którą ukończył jedynie na piątej klasie W roku 1817 zapisał się do prywatnej szkoły malarstwa Aleksandra Kokulara. kontynuując następnie studia w tym kierunku pod opieką Jana Klemensa Minasowi-cza. Debiutował w roku 1840 wierszem M6} ostatni sonet dedykowanym Aleksandrze Dybowskiej - niespełnionej miłości poety.

W latach pobytu w Warszawie zetknął się zarówno z młodzieżą zaangażowaną politycznie (Gustaw Ehrenberg, Karol Lcvittoux),jak i tworzącą (Hipolit Skimborowicz, Antoni Czajkowski, Edmund Chojecki, Aleksander Tyszyński), a także z grupą artystyczną, określoną później mianem -> Cyganerii warszawskiej - Sewerynem Fillebomem, Sewerynem Zenonem Sierpińskim, Aleksandrem Niewiarowskim. Zdaniem niektórych badaczy jest on pierwowzorem postaci malarza Cypriana, bohatera Poganki -* Narcyzy Żmichowskiej.

jego pierwsze utwory poetyckie ukazywały się w Warszawie na lamach ówczesnych gazet codziennych i czasopism literackich różnych orientacji politycznych i estetycznych. Otrzymawszy spadek, w roku 1842 opuścił Warszawę, udając się przez Niemcy do Włoch, aby kontynuować swoje studia. Uroczyste pożegnanie zorganizowane przez przyjaciół, owocujące zachowanymi po dziś dzień wierszami (np. wierszem Do Norwida żegnał poetę Antoni Czajkowski, a Wojciech Potocki Do Cypriana Norwida wyjeżdżającego za granicę), świadczy o wielkiej popularności, jaką cieszył się w ówczesnej Warszawie literackiej, co odnotowywała także tamtejsza, pochlebna dla niego krytyka.

We Włoszech zatrzymał się dłużej najpierw w Wenecji i Florencji, potem w Rzymie. We Florencji związał się z konserwatywno-arystokratycznyra ugrupowaniem emigracyjnym Hotel Lambert (ugrupowanie kierowane przez księcia Adama Jerzego Czartoryskiego). We Włoszech kontynuował studia malarskie i rzeźbiarskie. Tam też poznał Marię Kalergis, któ-