i
»
I,
!
HKONOMIA
Ekonomia jest nauką badającą w jaki sposób ludzie (pojedynczo lub w zorganizowanych zespołach) wykorzystują zasoby będące w ich dyspozycji w celu zaspokajania różnorodnych potrzeb materialnych i niematerialnych.
Zasoby, którymi ludzie dysponują są przekształcane w trakcie procesów produkcyjnych w dobra i usługi zaspokajające określone potrzeby. Dążeniem ludzi jest zaspokojenie wszystkich potrzeb w stopniu maksymalnym. Niestety, nie jest to możliwe głównie z racji ograniczoności zasobów. O ile potrzeb może być nieskończenie wiele, o tyle zasoby umożliwiające zaspokojenie tych potrzeb są najczęściej (prawie zawsze) ograniczone.
W konsekwencji człowiek musi gospodarować tzn. dokonywać wyborów ekonomicznych - decydować na co przeznaczyć stosunkowo rzadkie zasoby, które są do jego dyspozycji i jakie potrzeby zaspokoić. Decyzja gospodarcza posiada zawsze dwa aspekty - pozytywny i negatywny. Aspekt pozytywny oznacza dokonanie wyboru jakie cele gospodarcze będziemy realizować oraz jakie zasoby przeznaczymy na osiągnięcie tych celów. Aspekt negatywny oznacza konieczność rezygnacji z innych celów, na osiągnięcie których moglibyśmy przeznaczyć posiadane zasoby.
Dobra, które człowiek wytwarza w procesie gospodarowania służą zaspokojeniu jego potrzeb. Ogólnie dobra można podzielić na produkty oraz usługi. Produkty, takie jak np. odzież, samochód, żywność, itp., stają się w pełni własnością osoby je wykorzystującej. Z usług natomiast ludzie korzystają jedynie czasowo (korzystamy z usługi przejazdu pociągiem nie wchodząc w posiadanie lokomotywy czy wagonów, korzystamy z konsultacji lekarza nie wchodząc w „posiadanie” osoby lekarza).
Istnieje ogromna liczba różnorodnych produktów i usług zaspokajających ludzkie potrzeby. Wraz z rozwojem postępu technicznego i kulturalnego pojawiają się nieustannie nowe produkty i usługi zaspokajające coraz to bardziej zróżnicowane i wyrafinowane potrzeby człowieka. Zapotrzebowanie na dobra jest ogromne, przy czym nie jest ono równoznaczne z popytem na produkty i usługi. Popyt jest uzależniony od siły nabywczej jaką dysponują poszczególni ludzie. Siła nabywcza zależy z kolei od takich czynników jak dochody kupujących oraz ceny kupowanych dóbr.
Zapotrzebowanie na dobra jest kategorią potencjalną. Wyraża się ono w ilości dóbr, które ludzie chcieliby posiadać gdyby nie istniało ograniczenie w postaci siły nabywczej. Łatwo wyobrazić sobie ogrom zapotrzebowania na dobra, które zgłaszałby każdy z nas wówczas, kiedy ceny wszystkich dóbr równałyby się zeru.
11