Image213 (4)

■ Szkoła Konstruktorów

Wyl Wy 2 Wy 3 Wy TT TT "	4
230V J 1 *-*- 200 KVT ó— —* Rys. 3 -

c>S

Rys. 4

Fot. 4 Ukiad Radosława Krawczyka

niektórych diod LED i wyświetlaczy, a i wtedy zwiększenie jasności świecenia było w sumie niewielkie. Owszem, dziś do sterowania diod LED bardzo często stosuje się indukcyjne przetwornice impulsowe, ale nie zc względu na zwiększenie jasności, tylko by zminimalizować straty. Przetwornica podwyższająca (zazwyczaj indukcyjna) jest też niezbędna, gdy chcemy diody LED zasilać napięciem niższym niż ich napięcie przewodzenia - np. z jednej baterii 1,2... 1,5V. Natomiast jeśli dostępne jest napięcie 5V, a napięcie przewodzenia białych i niebieskich diod LED jest rzędu 3V, nie ma konieczności sterowania impulsowego i wystarczyłaby regulacja ciągła. Oczywiście można wybrać dowolnie regulację ciągłą albo impulsową, jednak w umawianym przypadku gdy regulacji nie ma, sterowanie impulsowe nie ma uzasadnienia - zamiast takiego sterownika wystarczy jeden jedyny rezystor o odpowiedniej oporności i mocy. Przedstawiam ten układ szerzej, ponieważ łatwo zmodyfikować układ i uzyskać Lampkę USB z regulacją -wtedy obecność takiego sterownika impulsowego będzie mieć uzasadnienie. A laka lampka rzeczywiście będzie interesującym dodatkiem do komputera. Pomimo tych zastrzeżeń, przyznaję Mateuszowi upominek za interesujący pomysł i wykonanie modelu.

17-letni Dawid Arendarski z Bogunic napisał; Juk wiadomo, zasilacze różnych urządzeń pobierają mały prąd z sieci, a wyciąganie za każdym razem wtyczek po jakimś czasie staje się męczące Dlatego chciałem zaproponować prosty układ przedłużacza do PC-ta. (...) Do jego pierwszego wyjścia podłączamy jednostkę centralną, a do pozostałych wyjść podłączamy np. drukarkę, skaner, głośniki. Przedłużacz łączymy z gniazdem USB komputera. Po włączeniu komputera na wyjściu USB występuje napięcie rzędu pięciu woltów, które powoduje załączenie opioiriaka, a ten z kolei uruchamia triaka o większej mocy (...) Zaproponował prosty sterownik według rysunku 3. Układ po dodaniu rezystora w szereg z diodą optoiriaka ma szansę sprawdzić się w swej roli, ale tylko w przypadku tych starszych komputerów, w których napięcie +5V na porcie USB niknie po wyłączeniu komputera. W nowszych komputerach zasilacz pracuje ciągle i napięcie zasilające na porcie USB występuje także po wyłączeniu komputera.

Podobne rozwiązanie, ale pozwalające oprócz peryferii także wyłączyć całkowicie komputer, zaproponował 17-letni Filip Gra-baiek z Opola. W liście napisał; Witam! (...) Postanowiłem zająć się konkretnie próbie mcm odcinania zasilania od peryferii komputerowych w chwili wyłączania systemu. Od lat korzystałem w tym celu z listwy zasilającej, zwyczajnie za każdym razem ją wyłączając, jednak nic jest to oczywiście zbyt wygodne wyjście, ponieważ czasem kiedy się spieszę do np. wyjścia z domu, nie chce mi się czekać, aż komputer się wyłączy. Na samym początku ustaliłem cechy, jakie powinno spełniać to urządzanie: musi być proste, tanie w wykonaniu oraz łatwe i wygodne w obsłudze. Dlatego postanowiłem wykonać prosty wyłącznik zasilania oparty na triaku sterowanym optotriu-kiem, ktorego schemat jest w załączniku. Według założeń ma on mieć doprowadzone dwa źródła zasilania: baterię 9V. służącą do startu komputera, oraz 12V pochodzące z gniazdu molex lub z zasilania wentylatora z płyty głównej do podtrzymania zasilaniu. Przycisk SI jest przyciskiem Power z obudowy komputerowej. W mojej obudowie jest to przycisk podwójny, więc nie ma żadnego problemu z jednoczesnym włączeniem triaka oraz startu systemu. Po naciśnięciu przycisku Power prąd z baterii zaświeca diodę w optotriuku, powodując doprowadzenie zasilania do listwy zasilającej i umożliwia start komputera. Pojawia się napięcie 12 V. które będzie podtrzymywać świecenie diody po puszczeniu przycisku SI. Dioda będzie świecić tak długo, jak długo będzie włączony komputer. Z chwilą wy łączenia systemu, kiedy napięcie z zasilacza zaniknie, dioda LED poświeci jeszcze chwilę, zasilana ładunkiem zgromadzonym

w kondensatorze Cl. a następnie zgaśnie, wyłączając zasilanie lis-/u;y do której podłączone są wszystkie peryferia.

Dodatkowy „ sieciowy " przycisk S2 służy do awaryjnego włączania zasilania (np. kiedyr wy'czerpie się bateria). (...) Próby przeprowadzałem, podłączając urządzenie do sieci 230V, a do wyjścia podłączając zasilacz stabilizowany !2V oraz odbiornik. Przede wszystkim nie byłem pewien, czy triak nadaje się do sterowania taką mocą, jaką pobiera komputer Dlatego na początek jako odbiornik podłączyłem 100W żarówkę. Układ działał wyśmienicie. Wraz z zapaleniem żarówki uruchamiał się zasilacz !2V, zasilając układ. W chwili wyłączenia zasilacza (służącego jako model zasilacza komputerowego) żarówka gasła Następnie podłączyłem 400W maszynkę do mielenia mięsa, z którą układ również sobie poradził (po 5 minutach pracy triak nie był ani trochę nagrzany).

Zaczął się lekko nagrzewać dopiero po podłączeniu 800 W suszarki do włosów, lecz i to nagrzewanie nie było zbyt duże, więc stwierdziłem że z komputerem również sobie poradzi. Jednak mimo obiecujących rezultatów doświadczeń układ nadał istnieje jedynie na płytce stykowej. (...) Planuję część sieciową umieścić w przedłużaczu, wyprowadzając z niego dwuźyłowy kabel zasilający, a diodę i resztę układu umieścić wewnątrz komputera razem z baterią 9V. Na pewno nie jest to idealny układ (...), jednak model na pfytce stykowej działał. Jest to praktycznie mój pierwszy zaprojektowany samodzielnie układ elektroniczny i ciągle zdobywam doświadczenie. Na pewno wszystkie kolejne urządzenia, jakie zbuduję, będą coraz lepsze.

Schemat układu pokazany jest na rysunku 4. Autora nieco zdziwiło zachowanie obwodu z diodami, który sumuje prąd z dwóch źródeł. Aby sumowanie prądu nie następowało, ohwód ten można zmodyfikować, na przykład według rysunku 5 - wartość rezystora ograniczającego może być nieco większa, zależnie od wymaganego prądu diody transoptora -dla MOC3041 gwarantowany prąd działania to 15mA, więc wartość 33012 powinna wystarczyć także przy pracy z baterii. Można leż usunąć kondensator C1. W każdym razie za ten pomysł całkowitego wyłączania

D“

Rys. 5

M

utdf 330    _

—

INJMS

Cl

36 Sierpień 2006 Elektronika dla Wszystkich