Img00071

75

nierównościami. Jego wielkość zależy od stopnia nierówności powierzchni, prędkości ich przesuwu względem siebie, temperatury itd.

Bezwymiarowy współczynnik zużycia ściernego, zwany ścieralnością, określa się jako stosunek grubości ubytku powierzchni wskutek tarcia do drogi przebytej przez powierzchnię.

Ciepło właściwe

1.107. Ciepło właściwe materiału określa ilość energii, którą należy doprowadzić do I g jego masy, aby podnieść jej temperaturę o 1 K. Ciepło właściwe mierzy się metodami kalorymetrycznymi.

Przewodność cieplna

1.108. Przy ustalonym rozkładzie temperatury i założeniu, że ciepło przenoszone jest jedynie przez przewodzenie, ilość ciepła przenoszoną w jednostce czasu Q określa wyrażenie

Q = X S — [J/s]    (1.108-1)

dl

gdzie: S jest powierzchnią prostopadłą do strumienia przenoszonego ciepła, dt/dl -spadkiem temperatury na drodze /, a X - współczynnikiem proporcjonalności o wymiarze [J/K m-s], zwanym współczynnikiem przewodności cieplnej i charakteryzującym zdolność danego materiału do przewodzenia ciepła.

Pomiaru wartości X dokonać można metodą bezpośrednią lub pośrednią przez porównanie z materiałem o znanej wartości X.

Współczynnik rozszerzalności cieplnej

1.109. W odniesieniu do próbek z materiałów stałych, zmianę ich liniowych wymiarów ze wzrostem temperatury określa temperaturowy współczynnik rozszerzalności liniowej

(1.109-1)

M

ci. = -

^Ł to*

W odniesieniu do cieczy operuje się pojęciem temperaturowego współczynnika rozszerzalności objętościowej.